Leven en werken na een niertransplantatie

Patiënten met nierinsufficiëntie hopen na een transplantatie niet alleen weer een "normaal" leven te kunnen leiden, maar soms ook opnieuw aan het werk te kunnen. Er bestaan daarvoor wel degelijk oplossingen, al is de weg van de re-integratie vaak bezaaid met hindernissen: wantrouwen van de werkgever, vermoeidheid, terugvalrisico...

"De eerste dagen na de transplantatie is de patiënt uiterst vermoeid", aldus dr. Catherine Bonvoisin, nefrologe in het Universitaire Ziekenhuiscentrum van Luik. "Bij patiënten onder de 65 jaar verdwijnt die vermoeidheid meestal enkele maanden na de operatie. Toch kunnen sommigen pas één jaar later weer aan het werk, verzwakt als ze zijn door de maandenlange dialyse." Immunosuppressiva zijn weliswaar noodzakelijk om het risico op afstoting te verminderen, maar kunnen eveneens de revalidatie vertragen. Vaak veroorzaken ze immers infectiecomplicaties of chronische stofwisselingsproblemen. "Boven op die problemen is er nog het afstotingsgevaar", vervolgt dr. Bonvoisin. "De eerste drie maanden zijn de meest kritieke, waarna het risico afneemt en één jaar na de transplantatie nagenoeg nul is."

Langzaam weer aan het werk

3 tot 6 maanden na de ingreep wordt de patiënt doorverwezen naar de sociale diensten van zijn gemeente of naar een hulpdienst voor gehandicapten. "Transplantatiepatiënten worden wettelijk gezien niet als invalide beschouwd, maar kunnen wel halftijds aan het werk om medische redenen. Die formule bevordert hun integratie en geeft hen tegelijk recht op een volledig loon, dat voor de helft betaald wordt door het ziekenfonds." De aard van het werk zou slechts weinig invloed hebben op de werkhervatting. "Het spreekt vanzelf dat een secretaresse gemakkelijker een parttime zal krijgen om medische redenen dan een vrachtwagenchauffeur. Toch heb ik ook magazijnbedienden, ingenieurs en bakkers onder mijn patiënten." Geen enkel beroep is dus echt af te raden na een transplantatie.

Re-integratie: geval per geval te bekijken

Getransplanteerden willen niets liever dan weer een normaal leven leiden, maar krijgen bij de werkgevers toch vaak het etiket opgekleefd van chronisch zieken. "De professionele re-integratie van patiënten die ondanks hun ziekte zijn blijven werken, verloopt veel makkelijker dan die van dialysepatiënten die tien of vijftien jaar gedwongen op non-actief zijn gezet", benadrukt dr. Bonvoisin. "Nierziekten kunnen ook ernstige problemen veroorzaken bij schoolgaande kinderen en tieners, en rond je 25ste of je 30ste weer op de schoolbanken gaan zitten, is niet altijd evident. Laaggeschoolde jonge patiënten hebben het dan ook vaak heel moeilijk om werk te vinden."

Aurélie Bastin, met medewerking van dr. Catherine Bonvoisin, nefrologe in het Universitaire Ziekenhuis van Luik.

Deel en print dit artikel