Reizen en uurverschil

Bent u van plan om naar de andere kant van de wereld te vliegen? Geweldig plan! Maar hoe bestrijd je een jetlag en haal je het meeste uit je vakantie?

Intercontinental reizen en de biologische klok

Intercontinentaal reizen veroorzaakt verschuivingen in onze biologische klok. Als de tijdzones te snel worden overschreden, kan de interne klok zich niet aanpassen en wat tot desynchronisatie leidt met het dag/nachtritme van de plaats waar men zich bevindt. Als het tijdsverschil meer dan drie tot vijf uur bedraagt, kunnen slapeloosheid, slaperigheid, vermoeidheid en verminderde alertheid optreden..... Deze symptomen worden nog sterker als u een groot aantal tijdzones doorkruist.

Hoe kan je je voorbereiden op uurverschillen?

Er zijn eenvoudige regels voor levensstijl en slaaphygiëne die u een week voor uw vertrek kunt invoeren om te anticiperen op de veranderingen.

• De meest aanbevolen methode is het geleidelijk verschuiven van het tijdstip waarop u naar bed gaat en het tijdstip waarop u wakker wordt. Korte dutjes kunnen helpen tegen de vermoeidheid, maar ze moeten kort worden gehouden.
• Tegelijkertijd melatonine innemen kan ook de effecten van jetlag verminderen. Anderzijds kunnen slaappillen weliswaar helpen om de slaap te vinden, maar ze hebben geen effect op het resetten van de biologische klok. Het is ook interessant om de nutritionele chronobiologie te gebruiken om biologische ritmes te ondersteunen.
• Concreet moet de eerste maaltijd van de dag een stevige maaltijd zijn met eiwitten die de waakzaamheid bevorderen (ham, eieren, zalm, ....). De avondmaaltijd moet licht zijn en hoofdzakelijk bestaan uit complexe koolhydraten (volkorenrijst, peulvruchten, volkorengranen, enz.) en groenten, met beperkte eiwitten. Deze maaltijd is dus rijk aan tryptofaan, de voorloper van serotonine, die essentieel is voor de synthese van melatonine, het slaaphormoon.

• Goed omgaan met uurverschillen in functie van de duur van uw verblijf

• Als uw verblijf op uw bestemming kort is (48 uur tot drie dagen), kunt u het beste uw werk-, vrijetijds- of afsprakenschema's ter plaatse aanpassen. Zorg voor een goede nachtrust op uw bestemming, en vermijd alcohol en rijke, vette maaltijden.
• Bij een verblijf van meer dan drie dagen is het raadzaam de plaatselijke tijden te synchroniseren en bij terugkeer opnieuw te synchroniseren, afhankelijk van de reisrichting.

Mensen die per vliegtuig reizen, worden geconfronteerd met het verschijnsel van de overdruk, met gevolgen voor het lichaam: hypoxie (onvoldoende zuurstof) en uitzetting van gassen in de lichaamsholten.^(1-2) Voeg daarbij de lage luchtvochtigheid in de cabine, een mogelijke verandering in de smaak van voedsel en intra-auriculaire hyperdruk die pijnlijk kan zijn bij het opstijgen, door het 'residu' van de lucht op de grond in het vliegtuig. Bij de landing wordt het verschijnsel omgekeerd doordat de cabinedruk stijgt en het trommelvlies naar binnen wordt gedrukt, wat de indruk geeft van verstopte oren.⁽¹⁾

Tips om gezonder te vliegen

• Drink veel vocht, vermijd alcohol, beweeg regelmatig en draag loszittende kleding.
• Bij het opstijgen en landen: zuig op een snoepje, geeuw of drink om uw buis van Eustachius te openen.⁽¹⁾
• Neem geneesmiddelen mee in de cabine (in overeenstemming met de voorschriften voor het vervoer van producten en materiaal). Bewaar geneesmiddelen in hun oorspronkelijke verpakking, vergezeld van een brief van een arts waarin staat dat u ze nodig hebt, vooral als de geneesmiddelen in drinkbare vorm of een injectie moeten worden toegediend.⁽³⁾

Veneuze trombose voorkomen⁽³⁾

Vliegreizen blijken een risicofactor te zijn voor trombo-embolische aandoeningen, waarbij het risico van diep-veneuze trombose (DVT) al na vier uur vliegen met twee of drie wordt vermenigvuldigd, en hoe langer de vlucht, hoe groter het risico.

Vliegtuigreizen en veneuze trombose: 4 tips

Als preventieve maatregel worden de volgende maatregelen aanbevolen:

1. draag loszittende kleding
2. zorg voor voldoende hydratatie (niet-alcoholische dranken)
3. beweeg uw benen, wandel in het vliegtuig (wat betekent dat het gebruik van hypnotica moet worden beperkt) en volg de oefenprogramma's die tijdens de vlucht worden aangeboden.
4. daar steunkousen van klasse 2 (halverwege de dij comfortabeler dan onder de knie) (enkeldruk van 15 tot 30 mm Hg) bij aanwezigheid van ten minste één risicofactor voor trombose. Hoewel de doeltreffendheid van deze maatregel ter voorkoming van DVT niet duidelijk is vastgesteld, vermindert hij in ieder geval het oedeem in de onderste ledematen.

Reisziekte in het vliegtuig

Reisziekte komt vaker voor op boten, maar kan ook voorkomen in auto's, vliegtuigen en andere vervoermiddelen. Kinderen tussen twee en twaalf jaar lopen meer risico dan zuigelingen, tieners en volwassenen. Een voorgeschiedenis van migraine is een bijkomende risicofactor.