Les organismes acteurs dans la transplantation: Eurotransplant et les Centres de transplantation

Eurotransplant: de Europese transplantatie-instelling

Voor de allocatie (toewijzing) van organen doet België een beroep op Eurotransplant. Dit is een non-profitorganisatie die de verdeling van de te transplanteren organen in acht Europese landen coördineert:

• België
• Duitsland
• Hongarije
• Kroatië
• Luxemburg
• Nederland
• Oostenrijk
• Slovenië

Eurotransplant heeft als taak om voor elk beschikbaar orgaan de best mogelijke match te vinden tussen de personen die op een transplantatie wachten. Dat is mogelijk dankzij een gemeenschappelijke wachtlijst voor die acht landen. Die lijst telt ruim 15.000 patiënten.

Bij de toewijzing van een orgaan houdt Eurotransplant rekening met objectieve criteria, zoals bloedgroep, lengte en gewicht, en HLA-typering van donor en ontvanger, om hun compatibiliteit te waarborgen. De ziekste patiënten krijgen de hoogste prioriteit. Daarnaast speelt ook de wachtduur een rol.
Bij de toewijzing van organen wordt eveneens een landenbalans gerespecteerd. Deze balans garandeert dat het aantal organen dat in een land uitgenomen wordt voortdurend in evenwicht is met het aantal ontvangen organen.

Transplantatiecentra als nationale actoren

Een transplantatiecentrum is een medische dienst waar gevasculariseerde menselijke organen van een donor voor therapeutische doeleinden getransplanteerd worden in het lichaam van een andere persoon, de ontvanger genoemd. 

Samen tellen de acht landen van de Eurotransplant-zone 81 erkende transplantatiecentra. Acht ervan worden beheerd door Belgische ziekenhuizen:

• drie in Brussel: Cliniques universitaires Saint-Luc, U.Z. Brussel, Hôpital universitaire Erasme;
• vier in Vlaanderen: Onze-Lieve-Vrouwziekenhuis Aalst, U.Z. Leuven, U.Z. Gent, U.Z. Antwerpen;
• een in Wallonië: CHU de Liège.

Elk transplantatiecentrum moet beschikken over:

• een uitnameteam van gespecialiseerde chirurgen en verpleegkundigen, om alle gevasculariseerde organen weg te nemen die in aanmerking komen voor transplantatie. Dat team moet voortdurend paraat staan om organen weg te nemen bij donoren;
• een transplantatieteam: bestaande uit gespecialiseerde chirurgen, verpleegkundigen en anesthesisten, dat permanent klaarstaat om gevasculariseerde organen te transplanteren bij ontvangers.
• transplantatiecoördinatoren: verantwoordelijk voor de organisatie van de hele donatie- en transplantatieprocedure.

Deze centra fungeren ook als link tussen de ziekenhuizen (donor- en verwijzende) waarmee elk transplantatiecentrum samenwerkt bij orgaandonatie, en Eurotransplant, met als doel:

• via het Rijksregister nagaan of een potentiële donor verzet heeft aangetekend tegen het wegnemen van zijn organen (= rol van transplantatiecoördinator).
• het verzamelen van de eigenschappen van de donoren (bloedgroep, HLA, lengte, gewicht, voorafgaande gezondheidstoestand, leefgewoonten, kwaliteit van het te transplanteren orgaan …).
• de medische kenmerken van de patiënten verzamelen die op een orgaantransplantatie wachten (gewicht, leeftijd, bloedgroep …).