Begrijpen

De bovenste luchtwegen

De neus is slechts een gedeelte van de bovenste luchtwegen. De ingeademde lucht verplaatst zich daarna langs andere organen:

• de keelholte (farynx), het kruispunt tussen lucht- en spijsverteringskanaal;
• het strottenhoofd (larynx), waarin zich de stembanden bevinden. Door het trillen als gevolg van het doorstromen van de lucht vormen die de geluiden die we maken;
• de hoofdluchtpijp (trachea), waarlangs de lucht tot in de onderste luchtwegen geraakt.

De onderste luchtwegen

• De luchtpijptakken (bronchiën) zijn aftakkingen van de hoofdluchtpijp waarlangs de lucht tot in de longen komt. Zij hebben nog verdere aftakkingen die alsmaar kleiner worden.
• De kleinste luchtwegtakjes (bronchiolen) zijn de kleinste van deze aftakkingen aan het uiteinde van de luchtwegen. Zij lopen uit in de longblaasjes (alveolen). Dat zijn kleine zakjes met een heel dunne wand zodat er gasuitwisseling mogelijk is tussen de ingeademde lucht en het bloed in de longen. Daar wordt CO2 uit het bloed afgegeven en zuurstof opgenomen.

Om te ademen

De voornaamste functie van de neus is natuurlijk ons te laten ademen. Bij de ademhaling moet de neus in de eerste plaats de longen beschermen. De lucht die we inademen is immers vaak koud, droog en verontreinigd.

Als die lucht langs de neus gaat, dan kan ze worden bevochtigd bij het contact met de slijmvliezen en geleidelijk aan worden opgewarmd. Ze gaat ook langs een filter waarin de grootste stofdeeltjes worden tegengehouden die de luchtpijpen zouden irriteren.

Om te proeven

De neus is ook ons reukorgaan. In het bovenste deel van de neusholten komen de zenuwuiteinden van de reukzenuw in contact met de geurstoffen van buiten. Het is dus in de neus dat de geuren worden waargenomen alvorens de informatie naar de hersenen wordt doorgestuurd. Daar worden de verschillende geuren herkend en geïnterpreteerd; maar ook de smaaksensaties. De smaak ontstaat in de cellen op tong die slechts vijf smaken kan waarnemen: zoet, zout, bitter, zuur en nog een vijfde van glutamaat. Elke fijne waarneming van aroma's en smaken gebeurt in de neus, als de geurstoffen van ons voedsel achter het verhemelte voorbijgaan.

Om te spreken

Onze neus helpt ons ook nog om ons begrijpbaar te maken. Hij speelt samen met de sinussen de rol van een klankkast waarin de geluiden worden veranderd die wij maken bij het spreken. Daarom horen we zo makkelijk als iemand zijn neus verstopt is!