Diagnose

Verkoudheid, keelontsteking, bronchitis en sinusitis

In de omgangstaal wordt vaak gezegd dat men 'verkouden is', maar dan gaat het niet altijd om de verkoudheid waaraan men denkt. Er zijn een aantal virale infecties die vaak met een verkoudheid worden verward met als voornaamste symptomen:

• keelontsteking of faryngitis: ontsteking van de keel, het verbindingsstuk tussen het spijsverteringskanaal en het strottenhoofd, dus het begin van het ademhalingsstelsel. Deze ontsteking geeft voornamelijk keelpijn;
• bronchitis: ontsteking van de luchtpijpen, met hoest net zoals bij een longontsteking (pneumonie);
• sinusitis: ontsteking van de sinussen met neusverstopping en neusloop (eventueel met hoofdpijn en reukstoornissen).

Een zelfde virus kan dus zowel de sinussen, keelholte, luchtpijpen als de neus infecteren waardoor er een rhinosinusitis (infectie van neus en sinussen), rhinofaryngitis (infectie van neus en keelholte), enz.

Verkoudheid of griep?

Een verkoudheid kan ook worden verward met een aandoening die er op lijkt maar veel erger is: de griep. Die kan ook beginnen met een lopende neus, een lichte hoest en spierpijnen. Symptomen die vaak het verschil maken zijn koorts, die altijd bestaat bij griep, en een slechte algemene toestand.

Virale rhinitis of hooikoorts?

Een verkoudheid kan ook worden verward met een allergische rhinitis. Het mechanisme van beide aandoeningen is echter volledig verschillend. Bij een verkoudheid veroorzaakt het binnengedrongen virus symptomen en is zo een goede aanleiding voor het afweersysteem om in actie te treden. Maar bij een allergie bestaat er een buitensporige reactie van het afweersysteem dat overgevoelig is voor iets dat nochtans geen gevaar oplevert, namelijk het allergeen (huisstofmijt, bomen, schimmels...).

Welk onderscheid?

Meestal gaat een allergische rhinitis gepaard met:

• een verstopte neus;
• overvloedige slijmproductie (neusloop);
• niezen;
• jeukende neus en ogen.

Die symptomen gelijken sterk op die bij een verkoudheid. Maar bij allergische rhinitis zijn er toch duidelijke verschillen:

• de duurtijd is veel langer dan bij een verkoudheid (zolang het allergeen aanwezig blijft in de omgeving);
• het gevoel van prikkelen in de neus is sterker dan bij een virale rhinitis en men niest ook meer;
• vaak gaat dit gepaard met een allergische conjunctivitis (irritatie van het oog).

Virus valt neusslijmvliezen aan

Een verkoudheid (of infectieuze rhinitis of coryza) is een ontsteking van virale oorsprong van de neusslijmvliezen. Die gevoelige weefsels worden voortdurend blootgesteld aan allerlei aanvallers in de omgevingslucht: virussen, maar ook bacteriën, stof en verontreinigde deeltjes. Af en toe klampt een dergelijk virus zich vast en daar is de verkoudheid.

Om er van af te raken, activeert het lichaam het afweer- of immuunsysteem. De bloedtoevoer neemt toe, de slijmvliezen zwellen en hinderen de ademhaling langs de neus. Tegelijk worden de slijmvliesklieren overmatig gestimuleerd. Die klieren in de neus scheiden voortdurend slijm af. Dat dient om de vochtigheid van de neusslijmvliezen te behouden en ons te beschermen tegen microben. Als de slijmvliesklieren meer slijm beginnen te produceren, begint de neus te lopen. Dat is rhinorree of neusloop.

De symptomen van een verkoudheid

Een verkoudheid in de strikte zin van het woord heeft enkel met de neus te maken. Maar het kan ook andere symptomen veroorzaken:

• hoofdpijn door verstopping van de neus en ontsteking van de sinussen;
• frequent niezen;
• hoest door slijm dat prikkelend in de keel loopt.

Bij een griepaal syndroom: keel- en spierpijn. Een verkoudheid is een goedaardige aandoening en duurt ten hoogste tien dagen.