Symptomen

Anticipatieangst

Psychische angst heeft geen duidelijke oorzaak en gaat gepaard met een gevoel van onzekerheid en vage vrees. Die gevoelens zijn kwellend en zelfs 'pijnlijk'. Vaak erkennen angstpatiënten die gevoelens als overdreven en abnormaal. En het lucht hen niet echt op als anderen hen geruststellen. Typisch voor angst is ook en vooral de zogenaamde anticipatieangst: angst voor wat er zou kunnen gebeuren in een bepaalde situatie die ten onrechte als gevaarlijk wordt beschouwd.

Gevolg: vermijdingsgedrag

Er is dus geen echt gevaar, maar toch zal de patiënt een hele reeks situaties vermijden waarin hij angstig zou kunnen worden of zijn angst zou kunnen toenemen. De een wil niet meer buitenkomen (agorafobie of pleinvrees), de ander zal elke omgeving uit de weg gaan die hem of haar doet terugdenken aan een vroeger trauma (posttraumatische stress), nog een ander wil nooit meer vliegen (specifieke fobie), zal nooit het woord nemen tijdens een vergadering (sociale fobie)...

Aanhoudend of tijdelijk

Angst kan aanhoudend of tijdelijk zijn. In het eerste geval heeft de patiënt dag in dag uit angstklachten en roept elke gebeurtenis schrik op. In het tweede geval is er sprake van angstaanvallen. Ze komen als een donderslag bij heldere hemel en gaan gepaard met paniek en zelfs doodsangst, waarna ze spontaan weer verdwijnen.

Terugkerende symptomen

Zoals we eerder al opmerkten, komt schrik erop neer dat het lichaam zich aanpast aan naderend gevaar, waardoor bijvoorbeeld de hartslag versnelt en de ademhalingssnelheid toeneemt. Die aanpassingsverschijnselen zijn normaal en zelfs noodzakelijk als er sprake is van echt gevaar en a fortiori levensgevaar.

Bij angst putten deze aanpassingsverschijnselen de patiënt uit en veroorzaken pijn in de borst, hartkloppingen, gevoel van ademnood, zweten, beven, duizeligheid, kriebelingen in de ledematen, buikpijn en hoofdpijn. Deze terugkerende symptomen bemoeilijken op hun beurt het dagelijkse functioneren en tasten ze de levenskwaliteit aan.

Symptoom van een lichamelijke ziekte

De diagnose te horen krijgen van een ernstige ziekte lijdt, veroorzaakt bij de meesten angst. Dat is niet meer dan normaal... Angst is echter niet altijd het gevolg van een zware ziekte, maar maakt ook deel uit van de symptomen van tal van lichamelijke aandoeningen. Zo weten artsen dat een hartinfarct, longembolie of hyperthyreoïdie zich kunnen uiten als angst. Angst is dus niet altijd louter psychisch, maar kan op een lichamelijke kwaal wijzen. Dat is nu net de moeilijkheid: fysieke angstklachten kunnen ten onrechte doen denken aan een lichamelijke ziekte, terwijl omgekeerd sommige lichamelijke aandoeningen gepaard gaan met angstsymptomen.