Zoom op de structuur van de huid

De drie lagen van de huid

De huid van de mens is opgebouwd uit drie lagen:

• De opperhuid (epidermis) is de oppervlakkige, dunne maar sterke laag, die in contact staat met de buitenwereld. Ze beschermt de onderliggende weefsels tegen verwonding maar ook tegen het binnendringen van bacteriën, virussen of andere lichaamsvreemde stoffen.
• De tweede huidlaag is de lederhuid (dermis), die bestaat uit een dikke laag vezelig en elastisch weefsel, waardoor de huid flexibel en sterk is. Hierin zitten zenuwuiteinden, klieren (zweetklieren en talgklieren), haarfollikels (waaruit de haren ontstaan) en bloedvaten.
• De derde laag is een vetlaag (subcutis) die het lichaam mee isoleert tegen warmte en koude, maar ook een opslagplaats is voor energie. Het vet zit in vetcellen.

De vijf lagen van de opperhuid

De opperhuid - dat is de oppervlakkige laag van de huid - bestaat zelf nog eens uit vijf lagen, van oppervlakkig naar diep:

• de hoornlaag (stratum corneum)
• de heldere laag (stratum lucidum)
• de korrellaag (stratum granulosum,)
• de stelkelcellige laag (stratum spinosum)
• de basale cellaag (stratum basale), ook moederlaag genoemd

Continue vervanging

De hoornlaag staat in contact met de buitenwereld. Ze bestaat uit dode, afgeplatte cellen (plaveiselcellen), gevuld met een vezelig eiwit (keratine), dat ook in haren en nagels zit. Deze dode cellen schilferen af en worden continu vervangen door jongere cellen die ontstaan door deling in de basale cellaag. Vandaaruit doorlopen ze achtereenvolgens de stekelcellige laag, de korrellaag en de heldere laag alvorens de hoornlaag te bereiken.

Zo is duidelijk waarom de huid ook wel meerlagig verhoornd plaveiselepitheel wordt genoemd, waarbij epitheel verwijst naar dekweefsel.

De vier soorten cellen in de opperhuid

In de opperhuid zitten vier soorten cellen: keratinocyten of hoorncellen, melanocyten of pigmentcellen,  langerhanscellen en merkelcellen.

• Keratinocyten vormen 90% van de cellen in de huid. Ze ontstaan vanuit moedercellen in de basale cellaag - dat is de diepste laag van de opperhuid - door celdeling. Om de vier tot zes weken wordt de huid vernieuwd. Naarmate keratinocyten opschuiven van de diepte naar de oppervlakte verandert hun vorm van kubusvormig tot afgeplat en stapelen ze steeds meer keratine op.
• Melanocyten of pigmentcellen maken het pigment melanine aan en geven dat door aan de keratinocyten. Melanine beschermt tegen de ultraviolette straling uit zonlicht en bepaalt de huidskleur.
• Langerhanscellen spelen een rol bij allergie.
• Merkelcellen geven het gevoel bij aanraking.