Bijwerkingen van chemotherapie

Chemotherapie doodt niet alleen kankercellen, maar ook snelgroeiende gezonde cellen (bloedcellen, slijmvliezen, huid enz.). Hierdoor treden bijwerkingen op, die verschillend zijn afhankelijk van de gebruikte chemotherapie. Ook de toegediende dosis speelt een rol. Hoe hoger de dosis, hoe groter de kans om niet alleen kwaadaardige, maar ook gezonde cellen te vernietigen.

• bijwerkingen op korte termijn zijn slechts tijdelijk en verdwijnen weer na het einde van de behandeling. Voorbeelden zijn misselijkheid, haarverlies en constipatie. Ook kan het aantal witte en rode bloedcellen en bloedplaatjes in het bloed dalen.
• bijwerkingen op lange termijn zijn bijvoorbeeld vervroegde menopauze en onvruchtbaarheid. Op lange termijn kunnen ook zenuwen in de benen aangetast worden (perifere neuropathie). Ook evenwichtsstoornissen kunnen optreden.

Het arsenaal aan medicatie om de bijwerkingen zo veel mogelijk te vermijden of te verminderen is drastisch toegenomen. Aarzel nooit om bijwerkingen met uw arts te bespreken.

Misselijkheid en braken

Tijdens of na de chemotherapie treden dikwijls misselijkheid en braken op. Soms kunnen die bijwerkingen enkele dagen duren. Dankzij medicatie kunnen ze sterk worden verminderd of zelfs voorkomen. Meestal wordt deze medicatie meteen toegediend door het infuus van de chemotherapie. Ook thuis kan de patiënte hiervoor gepaste geneesmiddelen innemen.

Vermoeidheid

Vermoeidheid is de meest voorkomende bijwerking en wordt vaak onderschat. Die kan tot lang na het einde van de behandeling aanhouden. Een individueel evenwicht is nodig tussen wat fysiek haalbaar is en wat nog te veel belast.

Beweging en activiteiten zijn belangrijk, maar moeten worden afgewisseld met voldoende rust.

Haarverlies

Sommige chemotherapieën die bij eierstokkanker gebruikt worden, veroorzaken haarverlies. Het haarverlies begint twee tot drie weken na de start van de therapie. Dat gebeurt vaak in een paar dagen tijd en kan gepaard gaan met een brandend, prikkelend gevoel op de hoofdhuid.

Een drietal weken na het stopzetten van de behandeling begint het haar opnieuw te groeien.

Tekort aan bloedcellen en anemie

Tijdens de chemotherapiebehandeling zullen tussentijdse bloedcontroles de weerslag evalueren van de therapie op de aanmaak van witte en rode bloedcellen, en bloedplaatjes. Soms is het nodig om bepaalde producten toe te dienen om de bloedaanmaak te stimuleren.

Een tekort aan witte bloedcellen, en dan vooral de neutrofielen, leidt tot een verminderde weerstand en een verhoogd risico op infecties.

Vermindering van het aantal rode bloedcellen kan bloedarmoede (anemie) veroorzaken.