HER2-receptor

HER2-positief: een agressievere vorm van borstkanker

Eind jaren 1980 hebben wetenschappers aangetoond dat overactiviteit van het HER2-gen samengaat met een agressievere vorm van borstkanker. Er is heel wat onderzoek verricht om meer inzicht te krijgen in de werking van dit gen en vooral ook om doeltreffendere behandelingen te vinden. Betrouwbare technieken om de aanwezigheid van receptoren op de kankercellen op te sporen, zijn dus belangrijk.

Er bestaan twee manieren om te bepalen of een tumor HER2-positief is:

• immunohistochimie (IHC)
• in-situhybridatie (ISH).

Wat is immunohistochimie (IHC)?

Deze techniek wordt uitgevoerd door de patholoog-anatoom. Het gaat om een kleuringstechniek die gebruikmaakt van antilichamen die zich binden aan het HER2-eiwit. Die binding veroorzaakt een chemische reactie waardoor het oppervlak van de cellen met de HER2-receptor opkleurt. Het optreden en de intensiteit van de kleuring worden onder de microscoop onderzocht.

Wat is in-situhybridatie (ISH (FISH, SISH, CISH))?

Deze techniek wordt uitgevoerd door de patholoog-anatoom. Het gaat om een moleculaire techniek die gebruikmaakt van een probe, bijvoorbeeld met fluorescentie (FISH) die gericht is op het deel van het chromosoom dat het HER2-gen bevat, namelijk chromosoom 17. Deze techniek vraagt meer tijd, is moeilijker en duurder, maar ze is gestandaardiseerd en hangt niet af van subjectieve interpretatie.

Het is dus niet altijd eenvoudig om overexpressie van het HER2-gen te bevestigen en soms kan dit even duren. Het is goed mogelijk dat uw arts al start met chemotherapie nog voor hij definitief uitsluitsel heeft van de testen, want de gerichte behandeling wordt meestal pas na de eerste drie of vier chemokuren opgestart.

Wanneer moet de HER2-receptor worden opgespoord?

Dat maakt deel uit van de diagnosestelling van borstkanker.

Bij herval is een biopsie van de uitzaaiing vaak essentieel. Dan moet er opnieuw worden nagegaan of er receptoren aanwezig zijn, want die kunnen bij herval en bij de eerste diagnose verschillen. De behandelingsaanpak kan daardoor totaal veranderen. In bepaalde gevallen wordt de tumor HER2-positief. Dan volgen er doelgerichte behandelingen en vergroot de kans sterk dat de behandelingen aanslaan.

Te talrijk aanwezig op de kankercellen

De HER2-receptor bevindt zich op de normale cellen en regelt de groei van deze cellen.

Maar kankercellen vertonen genetische afwijkingen (stijging van het aantal genen die instaan voor de aanmaak van deze receptor). Daardoor stijgt het aantal van deze HER2-receptoren op het celoppervlak fors. Deze receptoren spelen een belangrijke rol in de ontwikkeling van kanker.

Werking van de HER2-receptor

Als de HER2-receptor zich op het celoppervlak bindt aan een andere receptor uit de EGFR-familie, stimuleert dat de receptoractiviteit. Dat mechanisme noemen we  dimerisatie. Dat activeert een hele reeks processen zoals celgroei, celproliferatie en overleving van de cel, maar ook activering van migratie, van het metabolisme of vaatgroei. d

De HER2-receptor behoort tot de familie van de EGFR-receptoren (Epithelial Growth Factor Receptor). De epitheliale of epidermale groeifactor speelt een rol bij de regeling van de proliferatie (ontwikkeling) en overleving van cellen, meer bepaald van kankercellen.

Er zijn vier ‘groeifactorreceptoren’:

• EGFR/erbB1 (HER1),
• HER2/erbB2,
• HER3/erbB3 en
• HER4/erbB4.

Ze bevinden zich op het oppervlak van de kankercel. Stimulatie van deze receptoren zet mechanismen in gang die de groei, de proliferatie en het overleven van de tumorcellen bevorderen. Als we deze receptoren blokkeren, kunnen we de tumorgroei onder controle houden.

De HER2-receptor bestaat uit drie delen:

• een extracellulair gedeelte dat zich buiten de cel bevindt,
• een transmembrane ruimte die door het celmembraan gaat,
• een intracellulair (cytoplasmisch) gedeelte dat zich binnenin de cel bevindt.