David Cassiman, leverspecialist en metabool arts aan het UZ Leuven
De ziekte van Gaucher kan intense pijn in het bot(stelsel) veroorzaken. Hoe kan je deze botcrisissen behandelen? We vroegen raad aan prof. David Cassiman.
De patiënt heeft plotseling een hevige, overweldigende pijnaanval die uren tot zelfs dagen kan duren. Soms is er ook sprake van koorts. De botcrisis doet zich meestal voor ter hoogte van een gewricht, vaak de (beide) heup(en), soms de schouder of knie. De pijn die typisch is voor deze botcrisis verergert door te staan of door het aangetaste gewricht te bewegen, en gaat zodoende vaak gepaard met mobiliteitsproblemen. Om pijn te vermijden, beweegt de patiënt het gewricht zo weinig mogelijk. In rust wordt de pijn immers meestal minder. Na zo’n botcrisis is het gewricht dikwijls stijf en is de beweeglijkheid van het gewricht verminderd.
Botcrisissen worden veroorzaakt door wat men avasculaire necrose noemt. Hierbij is de bloedvoorziening in het bot verstoord door de opstapeling van Gauchercellen. Zonder bloedtoevoer geraken botweefselcellen in zuurstofnood en sterven ze af (avasculair: geen doorbloeding; necrose: afsterven). Naarmate de aandoening voortschrijdt, verzwakt het bot steeds meer.
Soms kan een (tijdelijke) inname van medicatie, zoals niet-steroïde anti-inflammatoire preparaten of andere pijnstillers, volstaan. Ook is het aangeraden om belasting van of spanning op de aangetaste botten en gewrichten te vermijden. Deze maatregelen moeten vaak 6 maanden of langer worden aangehouden. Om het bewegingsbereik van het gewricht te vergroten en te vermijden dat het stijf wordt, kan de patiënt kinesitherapie volgen. Als de patiënt echter veel pijn heeft of functionele hinder ondervindt, kan een operatieve ingreep soms soelaas bieden.
De eenvoudigste operatieve ingreep is centrale decompressie, een procedure waarbij een ‘pijpje’ bot uit het slecht doorbloede gebied wordt geboord. Dit vermindert de druk in het bot en bevordert de doorbloeding. Een andere mogelijkheid is bottransplantatie, waarbij het beschadigd botweefsel vervangen wordt door botweefsel dat elders uit het lichaam werd genomen. Heeft het gewricht na de botcrisis te veel beweeglijkheid verloren, of is er sprake van blijvende pijn, dan wordt het vaak volledig vervangen (bijvoorbeeld prothese voor heup, knie of schouder).
Dat is nog niet duidelijk. De meeste Gaucherpatiënten hebben slechts sporadisch een botcrisis, sommigen maar één keer in hun leven. Dat maakt het moeilijk om te bewijzen of enzymsubstitutietherapie een effect heeft op het aantal botcrisissen.
Deel en print dit artikel
Mensen met een lysosomale ziekte, zoals mucopolysaccharidose type 1 (MPS1), de ziekte van Pompe, de ziekte van Gaucher en de ziekte van Fab...
Lees verderNaar aanleiding van de recentste bijeenkomst van de groep ‘Ziekte van Pompe’ van de ABMM (Association Belge contre les Maladies Neuro-Musculaires, de Franstalige zusterve...
Lees verderLichaamsbeweging: een bondgenoot bij lysosomale ziekten
“In de regel is elke vorm van matige en aangepaste lichaamsbeweging positief en zelfs aan te raden”, benadrukt...
Lees verderThreshold om de ademhalingsspieren te trainen
De Threshold ademtrainer is een specifiek apparaat om de kracht en het uithoudingsvermogen van de ademhalingsspieren te tr...
Lees verder"Terzake" ging op de Dag tegen Kanker een kijkje nemen in het Universitair Ziekenhuis van Antwerpen, waar naarstig aan een doorbraak wordt gewerkt: "Het is veelbelovend,...
Lees verderChronische myeloïde leukemie
Covid-19
Leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD)
Maagkanker
Melanoom
Oogontsteking, oogirritatie of droge ogen
Overactieve blaas
Transplantatie van organen