Diagnose

Aanvullende onderzoeken: wanneer?

Bij twijfel zijn aanvullende onderzoeken nodig om longontsteking uit te sluiten. Bij sommige risicopatiënten gebeuren dergelijke onderzoeken stelselmatiger: bij mensen met een chronische ademhalingsaandoening zoals COPD of astma, bejaarden, mensen met verlaagde weerstand, diabetespatiënten.

Ontsteking meten in het bloed

Als de arts twijfelt tussen bronchitis en longontsteking kan hij via een bloedafname de waarde van C-reactief proteïne (CRP-waarde) laten bepalen. Dat is een proteïne die de lever afscheidt en die een rol speelt bij ontsteking en immuunafweer. Als de waarde van deze proteïne matig verhoogd is, wijst dat op een virale infectie. Dan denken we vooral aan acute bronchitis. Een hoge waarde wijst op een bacteriële infectie. Dan vermoeden we dat het om longontsteking gaat.

Analyse van het aantal witte bloedcellen

Als bepaalde witte bloedcellen, de lymfocyten, verhoogd aanwezig zijn in het bloed, wijst dat vooral op een virale aandoening. Een stijging van een ander type witte bloedcellen, polymorfe neutrofielen, wijst dan weer op een bacteriële infectie.

Radiografie van de borstkas

Blijft er twijfel bestaan, dan is het mogelijk om met een radiografie van de borstkas vlekjes op de longen op te sporen. Die zijn het bewijs van een haard van longontsteking of van pleuravocht (daarbij zit er vloeistof tussen de longen en het vlies dat de longen bedekt, de pleura).

Analyse van de fluimen

De analyse van de fluimen kan ook aanwijzingen geven over de mogelijke bacteriële oorzaak van de ziekte. Er wordt slijm ingezameld dat snel in een laboratorium wordt onderzocht. Maar zo’n analyse is niet van groot belang voor de diagnose van acute bronchitis.

Klinische tekenen van acute bronchitis

De diagnose van acute bronchitis wordt klinisch gesteld. Ze is voornamelijk gebaseerd op de ondervraging van de patiënt (de anamnese) en het al dan niet aantreffen van bepaalde symptomen, zoals hoest.

De arts onderzoekt de patiënt en beluistert de ademhaling. Hij gebruikt hiervoor een stethoscoop die hij op verschillende plaatsen op de borst zet. Waarom? Hij wil bepaalde typische geluiden opsporen, zoals een fluitend geluid bij het ademhalen (piepen).

Hoe maak je het onderscheid tussen een acute bronchitis en een longontsteking (pneumonie)?

Soms is het moeilijk om het verschil te zien tussen een acute bronchitis en een longontsteking. Maar deze infectie van het longweefsel is ernstiger en vereist een andere behandeling. Meestal is bij longontsteking een behandeling met antibiotica aanbevolen.

Bepaalde bevindingen tijdens het klinische onderzoek doen denken aan longontsteking:

• De arts hoort tijdens het beluisteren met de stethoscoop lokale crepitaties (geluiden die lijken op papiergeritsel).
• De koorts is hoger dan 38,5° C.
• De ademhaling gaat sneller dan normaal.
• De polsslag (hartritme) bedraagt meer dan 100.