Wereldwijd hebben nu al bijna 600 miljoen mensen artrose. Artrose is echter geen fataliteit meer bij het verouderen. Wetenschappelijke studies hebben aangetoond dat een evenwichtige voeding gebaseerd op een mediterrane voeding (fruit, groenten, vette vis, olie met veel omega 3-vetten) de pijn en de gewrichtsstijfheid vermindert en een verergering van de artrose afremt. Omgekeerd werken ultrabewerkte producten die veel suikers en verzadigde vetten bevatten, ontstekingsverschijnselen in de hand. Die moet je dus mijden.

Artrose: overgewicht, een belangrijke verergerende factor

Overgewicht is een belangrijke verergerende factor. Een vermagering met 5-10% volstaat om de pijn duidelijk te verminderen. Inname van hoogwaardige eiwitten helpt ook om de spieren die de gewrichten beschermen, op peil te houden. Naast de voeding blijken bepaalde voedingssupplementen (curcuma, boswellia, glucosamine, chondroïtine) nuttig te zijn om de pijn te verlichten. Meerdere klinische studies hebben de werkzaamheid ervan aangetoond, maar dat geldt enkel voor gestandaardiseerde, goed gecontroleerde producten. Experts raden aan eerst het advies van een gezondheidswerker te vragen. “Artrose is geen fataliteit. Een gezondere en natuurlijkere voeding en aangepaste fysieke activiteit verbeteren het comfort van de patiënten”, onderstreept prof. Yves Henrotin, voorzitter van de Artrose Stichting.

Artrose: praktische adviezen

• Een mediterrane voeding.
• Zorgen voor een normaal gewicht (BMI 18,5-24,9 kg/m²).
• Regelmatig aangepaste lichaamsbeweging nemen (stappen, fietsen, zwemmen, spierversterkende oefeningen). Een combinatie van een evenwichtige voeding, lichaamsbeweging en wetenschappelijk onderbouwde voedingssupplementen verbetert de levenskwaliteit van patiënten met artrose en vermindert de impact van die chronische ziekte op de volksgezondheid.

Om de gevolgen ervan en de verwachtingen van de patiënten te evalueren, hebben de Artrose Stichting en de AFLAR (Association Française de Lutte Antirhumatismale) de enquête STOP-ARTHROSE 2021 opgezet.

Artrose: de pijn is variabel van dag tot dag

De online enquête verzamelde gegevens van 3.465 artrosepatiënten. Uit de analyse blijkt het volgende (% van de deelnemers):

• de pijn is variabel van dag tot dag (63,7%), variabel bij fysieke activiteit (48,4%) of permanent (29,9%); pijn verstoort de dagelijkse activiteiten (47,3%), en is moeilijk te verlichten met medicatie (30,5%);
• artrose heeft een aanzienlijke invloed op de vrijetijdsbesteding (78%), het gezinsleven (62%) en het beroepsleven (44%);
• artrose is een bron van ongemak bij verplaatsingen te voet (67%); sommige patiënten kunnen bepaalde dagelijkse activiteiten niet langer uitvoeren (32%);
• artrose tast de levenskwaliteit aan: de moreel (81%), het zelfbeeld (64%), de slaap (68%), de vermoeidheid (44%), het seksleven (32%) en het leven als koppel (25%);
• pijn (87,8%) is het moeilijkste gevolg van de ziekte;
• bovendien heeft bijna één op de twee patiënten moeite om met zijn vermoeidheid om te gaan, en één op de vijf patiënten heeft moeite met de psychologische gevolgen.

Artrose en geestelijke gezondheid

De belangrijkste noden van de patiënten zijn pijnverlichting, betere informatie over de ziekte en de behandeling ervan, een betere mobiliteit en een betere medische follow-up. Deze resultaten bevestigen dat artrose een zware last is die de geestelijke gezondheid van patiënten, hun relaties met anderen en onder meer hun slaapkwaliteit aantast. Een beter begrip van deze gevolgen is essentieel voor doeltreffende behandelingsstrategieën.

Kurkuma wordt al duizenden jaren gebruikt als specerij en medicijn. De laatste decennia is het populair geworden als voedingssupplement, vaak verkocht als curcumine - een chemische verbinding die in gedroogde kurkuma zit - met claims dat het gewrichtspijn kan verzachten, ontstekingen kan verminderen en de mobiliteit kan verbeteren.

Kurkuma, opgeblazen gevoel en indigestie

In Thailand wordt kurkuma ook vaak geconsumeerd in de vorm van kruiden of supplementen om gastro-intestinale symptomen zoals een opgeblazen gevoel en indigestie tegen te gaan, zegt Dr. Krit Pongpirul, een universitair hoofddocent preventieve en sociale geneeskunde aan de Chulalongkorn Universiteit in Bangkok in The New York Times. Maar slechts een paar kleine onderzoeken hebben dergelijke voordelen geëvalueerd. In een onderzoek dat onlangs werd gepubliceerd in het tijdschrift BMJ Evidence-Based Medicine, testten Dr. Pongpirul en zijn collega's of curcuminesupplementen patiënten konden helpen met functionele dyspepsie.

De risico's en voordelen van kurkuma te beoordelen

Volgens Dr. Pongpirul leek curcumine net zo effectief te zijn in het verminderen van de symptomen van functionele dyspepsie als omeprazol (geneesmiddel geïndiceerd voor de kortdurende behandeling van symptomen van gastro-oesofageale refluxziekte). Er werden weinig bijwerkingen gerapporteerd, hoewel de auteurs opmerkten dat onderzoeken op langere termijn nodig waren om de risico's en voordelen van het supplement te beoordelen. Dr. Brian Lacy, een gastro-enteroloog en professor in de geneeskunde aan de Mayo Clinic in Jacksonville, zei dat ondanks deze veelbelovende resultaten, hij zou aarzelen om curcuminesupplementen aan te bevelen aan zijn patiënten op basis van dit onderzoek alleen. De resultaten zouden overtuigender zijn geweest als het onderzoek een placebogroep had bevat, zei hij. Zonder een placebogroep is het onmogelijk om te weten of de reacties van de deelnemers het gevolg waren van de behandeling, van een placebo-effect of van het verstrijken van de tijd.