Cortisone in een notendop

Cortisol is een hormoon dat ons lichaam op natuurlijke wijze produceert. De mens heeft het nodig om te overleven. Cortisol wordt afgescheiden door twee klieren die boven de nieren liggen, de zogenaamde bijnieren. Cortisol speelt een essentiële rol bij de regeling van bepaalde lichaamsfuncties. Cortisone is een geneesmiddel dat op medisch voorschrift verkrijgbaar is. Het is een ‘chemische’ variant die sterk lijkt op cortisol, maar dan wel met een sterkere ontstekingsremmende werking. Het is ook een immunosuppressivum (het remt dus de immuunreactie) en een anti-allergicum. Cortisone wordt voorgeschreven door de huisarts of specialist. Het moet niet lichtvaardig geslikt worden en het is niet geschikt voor zelfmedicatie.

Welke effecten heeft cortisone?

Bij heel wat ziektebeelden helpt cortisone (en de afgeleide geneesmiddelen corticosteroïden) om de ontsteking te beteugelen. Dat verschijnsel kan namelijk extreem, nutteloos of pijnlijk zijn, en bijgevolg schadelijk voor de gezondheid. Een dergelijke ontsteking komt voor bij heel wat aandoeningen en kan diverse organen treffen. De algemene benaming is ‘auto-immuunziekten’.

Dankzij anti-inflammatoire geneesmiddelen kan men een ontsteking bestrijden, en dat ongeacht de oorzaak. Het zijn symptomatische behandelingen: ze onderdrukken niet de oorzaken van de ontsteking, maar alleen de gevolgen! Ze zijn eveneens pijnstillend. NSAID’s worden onderverdeeld in verschillende farmacologische klassen. De ene behandeling is niet beter dan de andere, maar elk individu reageert anders op NSAID’s. Vaak moet de patiënt verschillende middelen uitproberen om te achterhalen wat hij het best verdraagt en van welk middel de werking het meest efficiënt is. Het is mogelijk om een corticosteroïde te combineren met een NSAID.

Anti-inflammatoire geneesmiddelen of ontstekingsremmers kan men onderverdelen in steroïde ontstekingsremmers, de zogenaamde corticosteroïden, en niet-steroïdale ontstekingsremmers (NSAID’s).

De werking van steroïde ontstekingsremmers, anders gezegd van cortisol- en cortisonederivaten, is krachtiger en/of langduriger – denk hierbij aan prednison, prednisolon, methylprednisolon, betamethason en dexamethason. Daarnaast bestaan er heel wat NSAID’s met een efficiënte werking tegen ontstekingen en ontstekingspijn.

Hun doeltreffende werking bij pijn en ontsteking gebeurt snel, in enkele uren of dagen. NSAID’s zijn voornamelijk verkrijgbaar op medisch voorschrift, maar sommige soorten, zoals ibuprofèn tot 400 mg en aspirine, worden vrij verkocht in de apotheek (OTC). Vermijd om twee NSAID’s tegelijk te gebruiken. Dat geldt ook voor een NSAID samen met aspirine (met uitzondering van cardioaspirine of asaflow aan doses van 100 mg/dag, die dan werken als plaatjesaggregatieremmers en niet als ontstekingswerende middelen).