Oorzaken

GERD tijdens de zwangerschap

Gastro-oesofagale reflux komt heel vaak voor bij zwangere vrouwen, meer bepaald in het derde trimester. Meer dan de helft van de toekomstige mama’s krijgt dan GERD (1). In dit geval wordt gastro-oesofagale reflux door twee dingen veroorzaakt: progesteron en de druk van de baby op de maag.

Progesteron

Het progesterongehalte neem toe tijdens de zwangerschap. Dit hormoon bevordert gastro-oesofagale reflux om twee redenen:

• Het hormoon heeft een ontspannend effect, waardoor de slokdarmsfincter in de maagmond ontspant.
• Het hormoon vertraagt de voedselafvoer van de maag naar de twaalfvingerige darm. Hierdoor wordt het met maagsap vermengde voedsel opgestapeld in de maag en kan het terug oprispen.

Druk van de baby

Op het einde van de zwangerschap, neemt de foetus veel plaats in en voert hij druk uit op de maag. Het voedsel komt dus gemakkelijker terug in de slokdarm terecht.

Het middenrif

Het middenrif heeft een kleine opening waarin normaal enkel de slokdarm doorgaat: de hiatus. De maag bevindt zich onder het middenrif, in de buikholte. Wanneer een deel van de maag via de hiatus door het middenrif puilt, en zich in de borstkas bevindt, spreken artsen van een maagbreuk. Bij een maagbreuk komt de maaginhoud gemakkelijker terug in de slokdarm en kan een gastro-oesofagale reflux (GERD) veroorzaken. Maar een maagbreuk gaat niet altijd gepaard met GERD.

Zwaarlijvigheid

Zwaarlijvigheid is een van de oorzaken van gastro-oesofagale reflux. Het buikvet dat de maag omvat, drukt deze naar omhoog. Dat vergemakkelijkt GERD. Zwaarlijvigheid kan ook een maagbreuk veroorzaken.

Roken

Nicotine doet de slokdarmsfincter sneller ontspannen, wat gastro-oesofagale reflux vergemakkelijkt. Bovendien verlaagt roken de speekselproductie. Hierdoor blijft de slokdarm langer in contact met het maagzuur. Speeksel helpt de slokdarm het teruggevloeide maagzuur te verwijderen (1).

Geneesmiddelen

Anticonceptiemiddelen op basis van progesteron kunnen gastro-oesofagale reflux bevorderen. Ook bij zwangerschappen ligt dat hormoon aan de basis van zure oprispingen. Andere geneesmiddelen zoals pijnstillers, antidepressiva en angstremmers kunnen eveneens zure oprispingen veroorzaken.

Leeftijd

Het risico op gastro-oesofagale reflux neemt toe vanaf de leeftijd van 50 jaar. Op die leeftijd verliest de slokdarmsfincter zijn spanning, een gevolg van de natuurlijke veroudering van het spierweefsel.

Te zware maaltijd

De maag is geen rekbaar orgaan. Door te veel voedsel neemt de druk op de maag toe, wat zure oprispingen in de hand werkt.

Te snelle maaltijd

Tijdens een veel te snelle maaltijd heeft de maag niet genoeg tijd om elke hap te verteren. De eerste hap is nog niet verwerkt en de volgende hap komt al in de maag terecht. Het voedsel stapelt zich dus op in de maag. Als de maag te vol is, kan het voedsel samen met het maagsap terug oprispen.

Moeilijker te verteren drank en voedsel

Sommige drank- en voedselsoorten worden minder snel verteerd dan andere. Ze blijven dus langer in de maag zitten, waardoor het risico op gastro-oesofagale reflux stijgt. Dat gebeurt onder meer met:

• vetrijke maaltijden
• sterk gekruide maaltijden
• chocolade
• koffie en andere dranken op basis van cafeïne, bijvoorbeeld thee

Ook gegiste dranken, zoals bier, wijn en cider verhogen de maagzuurproductie. Ten slotte kunnen ook bruisende dranken zure oprispingen veroorzaken. De luchtbellen nemen immers plaats in de maag en voeren de druk op.