Begrijpen

Het spijsverteringsstelsel absorbeert en verteert voedsel om de voedingsstoffen te onttrekken die essentieel zijn voor de werking van ons lichaam. Vanaf de inname van voedsel start het spijsverteringsmechanisme, te beginnen met de mond, gevolgd door de slokdarm, de maag, de dunne darm (inclusief de twaalfvingerige darm, het jejunum en het ileum) en de dikke darm (inclusief caecum, colon en rectum). Bij inflammatoire darmziekten (IBD) kan het spijsverteringssysteem op verschillende plaatsen in het spijsverteringsstelsel verstoord worden.

IBD kan op elke leeftijd optreden, maar de diagnose wordt vaak gesteld bij jonge patiënten. In 15%¹ van de gevallen gaat het om kinderen. Maar de diagnose van deze verraderlijke ziekten met veel symptomen is niet altijd gemakkelijk ...

Om een diagnose te stellen, voert de arts verschillende onderzoeken uit:

Biologische onderzoeken

Er worden twee onderzoeken uitgevoerd: een bloedtest en een stoelgangonderzoek. Deze analyses maken het mogelijk om een inflammatoir syndroom op te sporen door de aanwezigheid van specifieke IBD-markers, zoals CRP (C-reactief proteïne), een door de lever en het vetweefsel gesynthetiseerd eiwit dat een belangrijke rol speelt bij ontstekingsreacties. De stoelganganalyse meet dan weer calprotectine, een andere marker van darmontsteking.

Endoscopisch onderzoek  

Bij een endoscopie, meer bepaald een coloscopie, wordt de wand van het spijsverteringskanaal bekeken met een camera, die via een soepel buisje wordt ingebracht. Bij dit onderzoek kunnen het rectum, de dikke darm en het laatste deel van de dunne darm onderzocht worden. Dat zijn de plekken waar de ontsteking het vaakst voorkomt. De arts kan de omvang van de ziekte meten en stalen (biopsieën) nemen, die vervolgens in het laboratorium worden geanalyseerd. Als er geen tekenen van ontsteking worden gevonden, kan de arts de rest van de dunne darm onderzoeken met een 'videocapsule'. De patiënt slikt een capsule met een cameraatje ter grootte van een tablet in. De camera verzamelt en verzendt beelden van de hele dunne darm. Het onderzoek is pijnloos en vereist geen verdoving.

Beeldvormingsonderzoek

Met MRI-beelden of een abdominale scan kan de arts de aanwezigheid van darmletsels zoals vernauwingen (stenoses), fistels of abcessen opsporen.

De echte oorzaken van de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa zijn niet goed gekend. Er zijn wel factoren die de ontstekingsziekten kunnen verklaren:

Immuniteit  

Studies toonden aan dat IBD gecorreleerd is met een disfunctie van het immuunsysteem dat ongepast zou reageren. Enerzijds zou er een tekort zijn aan natuurlijke immuniteit en anderzijds een overactiviteit van die immuniteit. Resultaat: de darmwand raakt ontstoken.

Genetica  

Er zijn meer dan 150 genen die voorbeschikken voor IBD. Een naaste hebben met IBD verhoogt ook het risico. Bovendien kunnen bepaalde genetische mutaties het risico op de ontwikkeling van de ziekte van Crohn verhogen.

Omgeving  

De studie¹ van de geografische verdeling van de ziekte toont aan dat IBD vooral voorkomen in landen met een westerse levensstijl. Factoren zoals voeding, hygiëne en vervuiling kunnen de aandoeningen verklaren. Maar tot op vandaag is de enige externe, bewezen factor het nefaste effect van roken op de evolutie van de ziekte van Crohn.

Bij chronische inflammatoire darmziekten (IBD) gaat het vooral om de ziekte van Crohn (CD) en colitis ulcerosa (UC), ook wel eens recto-colitis ulcerosa genaamd. Deze twee aandoeningen worden gekenmerkt door een chronische ontsteking van de darmwand, veroorzaakt door een overactiviteit van het spijsverteringsimmuunsysteem. Bij de ziekte van Crohn kan ontsteking optreden op alle niveaus van het spijsverteringsstelsel, van de mond tot de anus, hoewel het vaker voorkomt in de dunne en de dikke darm. Bij colitis ulcerosa bevindt de ontsteking zich meestal in het rectum en de dikke darm, zonder andere delen van het spijsverteringskanaal aan te tasten. Bij CD is de darmwand over de volledige dikte van het weefsel ontstoken en zijn de darmletsels vaak onderbroken, terwijl bij UC alleen het oppervlakkige slijmvlies van de darmwand is aangetast, maar de darmletsels wel doorlopen. In België zijn er 20.000 patiënten met de ziekte van Crohn en 10.000 patiënten met colitis ulcerosa¹.