Behandelingen met medicijnen bij maagkanker

Bij chemotherapie krijgt de patiënt één of verschillende types geneesmiddelen voorgeschreven die worden toegediend via intraveneuze weg (soms ook oraal) om de kankercellen te vernietigen en te doden. Het type geneesmiddel, de doses en de duur van de behandeling verschillen volgens patiënt en hangen ook af van het stadium van de tumor en de algemene gezondheidstoestand van de patiënt.

Bij een gelokaliseerde tumor stelt men perioperatieve chemotherapie voor (‘rondom de operatie’) in aanvulling op chirurgie. De toediening gebeurt voor en na de ingreep.

• Vóór de chirurgische ingreep (neoadjuvante of preoperatieve chemotherapie) kan men door de behandeling de omvang en/of het stadium reduceren, om de operatieve verwijdering door de chirurg te vergemakkelijken, de kansen op remissie te verhogen en de levensprognose te verbeteren.
• Na de chirurgische ingreep heeft chemotherapie als doel om eventuele achtergebleven kankercellen te vernietigen om het risico op recidief te verkleinen.

Als de kanker zich in een gevorderd stadium bevindt of als hij inoperabel is, vormt chemotherapie alleen de referentiebehandeling. Daardoor kan men de progressie van kanker beperken of vertragen en de duur en de kwaliteit van het leven van de patiënt vergroten door de symptomen die verband houden met de tumor (en met eventuele uitzaaiingen) te reduceren.

Chemotherapie valt niet alleen de kankercellen, maar ook sommige gezonde cellen aan (zoals de bloedcellen, en de cellen van huid, haren, slijmvliezen en het spijsverteringskanaal). Daardoor kunnen er bijwerkingen ontstaan zoals vermoeidheid, verminderde eetlust, misselijkheid, braken, diarree, droge slijmvliezen, aften in de mond, haaruitval, benauwdheid, een verhoogd risico op infecties en een verhoogd risico op de vorming van bloedklonters. De meeste van die ongewenste bijwerkingen zijn van voorbijgaande aard en volledig omkeerbaar na het stopzetten van de behandeling. In sommige gevallen moet men medicatie innemen om de bijwerkingen van chemotherapie in de hand te houden.

Doelgerichte therapieën kunnen worden toegepast op patiënten met maagkanker in een gevorderd stadium en/of met uitzaaiingen. Doelgerichte therapieën worden vaak toegediend in aanvulling op een behandeling met chemotherapie, maar ze hebben een meer specifieke werking. Ze richten zich specifiek op de kankercellen en het weefsel errond (meer bepaald de bloedvaten) door in te werken op een specifieke eigenschap, maar ze zijn niet zo toxisch voor de andere lichaamscellen.

• Tegen het HER2-eiwit gerichte stoffen (trastuzumab): bij circa 20% van de maagkankers vertoont het oppervlak van de kankercellen een abnormaal hoog gehalte van het eiwit HER2, dat de woekering en de uitzaaiing van cellen beïnvloedt. Als de cellen te veel HER2-eiwitten bevatten, delen ze zich vaak, waardoor de tumor snel en ongecontroleerd gaat groeien. Anti-HER2 medicatie, die de patiënt intraveneus toegediend krijgt, hecht zich op de HER2-receptor en blokkeert het mechanisme dat verantwoordelijk is voor de celgroei.
• Angiogeneseremmers (ramucirumab): angionese is een proces dat betrokken is bij de groei van nieuwe bloedvaten vanuit bestaande bloedvaten. VEGF (Vascular Endothelial Growth Factor of vasculaire endotheliale groeifactor) is de stof die de cellen stimuleert om nieuwe bloedvaten te vormen, waardoor de tumor doorbloed wordt, zich kan voeden en bijgevolg kan uitbreiden en groeien. Angiogeneseremmers richten zich op het VEGF of zijn receptor aan het oppervlak van de cellen en leveren strijd tegen de groei van de tumor door de vorming van nieuwe bloedvaten te verhinderen of te verkleinen, en zo de bloedtoevoer te reduceren.

De laatste jaren deed een nieuw type behandeling zijn intrede, meer bepaald immunotherapie. Het principe van deze behandeling is dat men gebruikmaakt van de natuurlijke afweer van de patiënt om de kanker te bestrijden. Deze behandeling is al doeltreffend gebleken bij gevorderde stadia of metastasen van maagkanker en cardiacarcinoom. Op dit moment wordt deze behandeling nog niet terugbetaald in België, maar in de nabije toekomst zou dat wel het geval moeten zijn.