Hoofdpijn door misbruik van pijnstillers

De paradox van geneesmiddelen die hoofdpijn veroorzaken

Misbruik van pijnstillers (analgetica) is een frequent probleem bij migraine. Vaak kent dat een sluipend verloop. Een migrainelijder kan in sommige omstandigheden het gebruik van pijnstillers geleidelijk verhogen. Overmatige inname van pijnstillers veroorzaakt gewenning en verplicht de migrainelijder om de dosering te verhogen om hetzelfde effect te krijgen. Overmatig gebruik van pijnstillers kan de migraine doen veranderen maar tegelijk ook de frequentie ervan verhogen. We spreken van chronische hoofdpijn door misbruik van pijnstillers als:

• iemand meer dan 15 dagen per maand hoofdpijn heeft;
• iemand meer dan 10 dagen per maand niet-opioïde pijnstillers inneemt, of 15 dagen voor opioïde pijnstillers ⁽¹⁾;
• de pijn enkele weken na het stoppen met pijnstillers verbetert.

Naar schatting vertoont 1-2% van de algemene bevolking hoofdpijn door misbruik van geneesmiddelen.

De oorzakelijke geneesmiddelen

Sommige geneesmiddelen veroorzaken gemakkelijker dagelijkse chronische hoofdpijn: geneesmiddelen die cafeïne, codeïne, moederkorenderivaten, paracetamol en -derivaten … en triptanen bevatten.

Enige oplossing: ontwenning

Sommige migrainelijders vinden het tegenstrijdig of zelfs onbegrijpelijk dat ze de pijnstillers moeten stopzetten. Toch is dat een verplichte stap als je wil dat de behandeling doeltreffend is. Waarom tegenstrijdig? Omdat de arts zijn patiënt, die dagelijks hoofdpijn heeft, aanraadt geen pijnstillers meer in te nemen. Als je het oorzakelijke geneesmiddel ineens stopzet, kan dat ontwenningsverschijnselen teweegbrengen: hoofdpijn, misselijkheid, slapeloosheid … Maar je moet doorbijten. Het resultaat van de ontwenningskuur is immers vaak zeer goed: de ontwenningskuur is efficiënt in meer dan 90% van de gevallen en de frequentie van de hoofdpijn zal dan sterk dalen.

Oppassen met zelfmedicatie

Vaak ligt zelfmedicatie ten grondslag aan misbruik van geneesmiddelen. Veel patiënten beschouwen migraine als een onschuldig probleem, waarvoor ze niet naar een arts hoeven te gaan. Vaak vragen ze raad aan vrienden en familieleden en gebruiken dan de geneesmiddelen die iemand anders ook inneemt, vaak ten onrechte.