Behandelingen

CGRP: een rol bij het ontstaan van migraineaanvallen

Verschillende studies hebben de rol aangetoond van een peptide, CGRP (Calcitonin Gene Related-Peptide), bij het uitlokken van migraineaanvallen en gezichtsvaatpijnen. CGRP zou namelijk een impact hebben op de uitzetting van de hersenvliesbloedvaten en een rol spelen bij de informatieoverdracht die samenhangt met pijnperceptie.

Nieuwe behandelingen op komst?

Momenteel worden er nieuwe behandelingen bestudeerd die het specifiek gemunt hebben op CGRP. Het gaat meer bepaald om monoklonale antilichamen die inwerken op het peptide of zijn receptoren, en die doeltreffend zouden kunnen zijn tegen aanvallen, vooral preventief. Uit de resultaten van twee grote, gelijktijdig gepubliceerde studies, één met erenumab en één met fremanezumab, blijkt dat bij ongeveer 50 % van de patiënten die deze behandelingen kregen toegediend, het aantal dagen per maand met migraineaanvallen en de ernst van de aanvallen aanzienlijk daalden (van min 38 % tot min 50 %). ^1,2

Dankzij de langdurige werking van de monoklonale antilichamen zouden deze behandelingen één keer per maand of om de drie maanden kunnen worden toegediend.

Migrainedagboek

Migraine is een chronische aandoening. De werkzaamheid van de behandeling is moeilijk te evalueren omdat de symptomen alleen kunnen worden gemeten door de patiënt zelf. Daarom is het nuttig een migrainedagboek bij te houden. Hoe doe je dat? Heel eenvoudig.

Je neemt een schriftje waarin je noteert:

• de datum;
• de ernst van de migraine: lichte, matige, hevige migraine;
• de behandeling en het effect van de behandeling op de migraine;
• een eventuele uitlokkende factor.

Een migrainedagboek is erg nuttig. Op grond daarvan kan de arts de behandeling aanpassen.

Triptanen: wanneer migraine behandelen?

Naast NSAID’s bestaan er ook specifieke medicijnen tegen migraineaanvallen: de zogenaamde triptanen. Hoe eerder hoe beter. Hoe sneller je de behandeling tegen migraine start, des te beter zal ze werken. Het percentage aanvallen dat twee uur na inname van een tablet sumatriptan 50 mg volledig is genezen, stijgt van 31% naar 51% als je de tablet snel inneemt.

Dat wil echter niet zeggen dat je het geneesmiddel preventief moet innemen of dat je een geneesmiddel moet innemen voor eender welke hoofdpijn. Neem het geneesmiddel snel in, maar enkel als u er zeker van bent dat het wel degelijk symptomen van migraine zijn.

Triptanen: werkzaamheid

Triptanen zijn relatief goed onderzochte middelen tegen migraine. Naar schatting wordt 40-50% van de patiënten verlicht bij inname van een triptan door de mond en voelt 20-30% helemaal geen pijn meer twee uur na inname.

Een injectie is de ideale toedieningsweg bij actieve patiënten die snel willen worden verlicht van hun migraine. Na injectie direct onder de huid werkt het geneesmiddel veel sneller dan tabletten: 10 minuten, tegen 30 minuten met tabletten. 90% van de patiënten voelt zich beter na een injectie en 70% heeft helemaal geen pijn meer na 2 uur. Een injectie werkt echter minder lang dan tabletten.

Triptanen: bijwerkingen

Triptanen veroorzaken typische bijwerkingen. Het mechanisme daarvan is nog niet duidelijk, maar ze zijn onschuldig. 1-5% van de patiënten krijgt bijwerkingen en die bijwerkingen kunnen eender welk deel van het lichaam treffen (niet-limitatieve lijst) :

• gevoel dat er mieren over de huid kruipen;
• warmtegevoel;
• zwaartegevoel of beklemming (van de borstkas bijvoorbeeld).

Deze bijwerkingen verdwijnen meestal spontaan. Verder hebben behoorlijk wat patiënten last van nausea, duizeligheid en coronaire vasoconstrictie.

Triptanen: enkele contra-indicaties

Wegens hun effect op de bloedvaten zijn triptanen soms gecontra-indiceerd. Ze zijn gecontra-indiceerd bij gelijktijdige inname van moederkorenderivaten bij een hartziekte zoals een infarct, angina pectoris, ongecontroleerde hoge bloeddruk, bij een voorgeschiedenis van hersenberoerte (cerebrovasculair accident) en een ernstige leveraantasting.

Na advies en op medisch voorschrift

Je kan triptanen alleen verkrijgen met een medisch voorschrift. Je huisarts of neuroloog zal je het triptan voorschrijven waar je je het best mee voelt. Hij zal ook beslissen hoe je het geneesmiddel het best toedient.

Behandeling van de pijn

Migraine wordt vooral gekenmerkt door een hevige, vaak eenzijdige, kloppende pijn. Migraine is geen gewone pijn. De kenmerken, de andere symptomen die ermee gepaard gaan (misselijkheid, geen licht of lawaai kunnen verdragen…) en de mechanismen die een rol spelen bij migraine, zijn heel anders dan bij andere vormen van pijn.

Migraine wordt vaak behandeld met ontstekingsremmers en pijnstillers met of zonder codeïne

Paracetamol en paracetamol + codeïne

Paracetamol ⁽¹⁾ is wellicht niet de beste keuze bij de behandeling van migraine. Bij hoofdpijn door misbruik van pijnstillers, is deze stof vaak de oorzaak, zeker als ze wordt gecombineerd met codeïne. Ook het gebruik van pijnstillers met morfinederivaten is meestal te mijden.

Preventieve behandeling: voor wie?

Niet alle migrainelijders hebben een preventieve behandeling nodig. Bij patiënten met weinig aanvallen die goed reageren op een triptan of een ontstekingsremmer bijvoorbeeld, heeft het geen zin een geneesmiddel voor te schrijven dat ze dagelijks moeten innemen.

De arts zal vaak een preventieve behandeling voorschrijven in de volgende twee situaties:

• als de aanvallen niet reageren op de acute behandeling;

• als de patiënt 3 of meer aanvallen per maand krijgt.

De grote principes van de preventieve behandeling

De preventieve behandeling bestaat uit een geneesmiddel dat tot doel heeft het optreden van aanvallen te voorkomen, in tegenstelling tot de geneesmiddelen die je enkel inneemt bij een migraineaanval (acute medicatie). Er bestaan tal van preventieve behandelingen, maar die hebben allemaal een punt gemeen: het zijn geneesmiddelen die initiele niet specifiek werden ontwikkeld voor de behandeling van migraine:

• bloeddrukverlagende geneesmiddelen;
• anti-epileptica;
• flunarizine;
• antidepressiva;
• vitamine B2 (riboflavine);
• botulinetoxine (voor chronische migrainepatiënten);
• …

Die geneesmiddelen kunnen bijwerkingen veroorzaken. Aarzel niet om erover te praten met je arts als je twijfelt.

De arts zal de preventieve behandeling zorgvuldig kiezen op basis van de leeftijd, de voorgeschiedenis … Een gegeven preventieve behandeling werkt niet bij iedereen. Een gegeven basisbehandeling zal bij ongeveer 40-50% van de patiënten werken. Soms zal je arts dus meerdere geneesmiddelen moeten testen om er een te vinden dat geschikt is voor jou.