Constipatie: altijd chronisch?

In zekere zin is constipatie inderdaad altijd chronisch. Constipatie (minder dan drie keer per week naar het toilet kunnen) wordt pas als een probleem beschouwd als ze meer dan een maand duurt. In dat geval valt ze onder de chronische ziektes. Als ze minder dan een maand duurt, hebben artsen het eerder over een tijdelijke vertraging van de darmtransit of eventueel ook een moeizame ontlasting.

Constipatie: zoek de oorzaak

Sommige mensen klagen over verstopping ook al gaat het niet om chronische constipatie in de strikte zin van het woord. Ze gaan bijvoorbeeld drie tot vier keer per week naar het toilet, maar ze hebben pijn bij het ontlasten. Of de periode dat ze last van constipatie hebben duurt geen maand, maar ze hebben wel verschillende keren per jaar zo?n periode. In dat geval ziet de behandeling er anders uit dan bij echte, chronische constipatie en zal men de oorzaken van de klachten aanpakken. Bij een pijnlijke stoelgang kunnen er bijvoorbeeld aambeien of anale fissuren optreden. Maar onthoud dat elk lichaam zijn eigen ritme heeft. Het is dus niet omdat we minder vaak naar het toilet gaan als we wel zouden willen dat we daarom per se ziek zijn!

Moet u naar de dokter als u constipatie hebt?

Toch zijn er gevallen waarin constipatie, ook al is ze niet chronisch, verzorgd moet worden. Hebt u afwisselend perioden van constipatie en diarree waar geen enkel middel dat u probeert tegen helpt' Hebt u daarbij pijn en een opgeblazen gevoel? Of hebt u plots last van constipatie terwijl u dat nog nooit eerder hebt gehad, en is de constipatie niet te verklaren door een verandering van eet- of leefgewoonten? Dan gaat u beter naar een arts. Soms gaat er achter constipatie namelijk een onderliggende ziekte schuil, zoals colorectale kanker. Ook veel geneesmiddelen kunnen constipatie veroorzaken. Als u vaststelt dat uw darmtransit trager wordt als u met een nieuwe behandeling begint, praat er dan over met de arts die u het middel heeft voorgeschreven. Die zal u zeggen wat u kunt doen.

Laxeermiddelen zijn doeltreffend

De eerste les van deze studie is dat laxeermiddelen wel degelijk doeltreffend zijn. Na een week hadden de behandelde patiënten inderdaad twaalf keer per week spontane ontlasting tegenover vier keer voor de behandeling. Die frequentie nam eerder af in de loop van de behandeling tot uiteindelijk acht keer per week en dat is een normaal gemiddelde voor een gezonde transit. Deze resultaten waren significant hoger dan met een placebo, die werd gegeven aan een andere groep deelnemers aan deze enquête. Nog interessanter is wellicht dat het juiste aantal bezoeken aan het toilet door de patiënten zelf werd aangegeven. 79,5% van de patiënten meende immers dat de doeltreffendheid van bisacodyl goed of bevredigend was. De artsen bij wie ze kwamen waren nog enthousiaster: meer dan 90% van hen velde een positief oordeel.

Medische begeleiding noodzakelijk

In laxeermiddelen, net zoals in alle andere geneesmiddelen, zijn er een of meer actieve bestanddelen die mogelijk hinder of zelfs risico's kunnen veroorzaken. De patiënten die de laxeermiddelen namen vermeldden frequente maagdarmstoornissen (diarree, buikpijn) dan de mensen die een placebo kregen. De algemene gezondheidstoestand van de patiënten was niet significant verschillend in beide groepen.
Laxeermiddelen zijn dus efficiënt tegen constipatie en de bijwerkingen ervan blijven zeer beperkt. Toch moeten we eraan denken dat ze voorbehouden moeten blijven voor gebruik op korte temrijn. Indien u laxeermiddelen gedurende verschillende weken wilt gebruiken, raadpleeg dan snel uw arts om een volledige strategie op punt te stellen tegen constipatie.

Constipatie van psychologische oorsprong en incontinentie

Bij kinderen gaat constipatie vaak gepaard met incontinentie: de ontlasting die niet werd geëvacueerd in de pot komt er dan uit zonder dat het kind zich kan inhouden... dat is encopresis of stoelgangincontinentie. Beide verschijnselen dienen dan ook als een geheel te worden beschouwd.

Als angst constipeert

Voor een klein kind is kaka doen niet altijd evident. Het lijkt dan alsof een deel van het kind verloren gaat en wel voor altijd. De aard van de ontlasting zelf - vuil, met een vieze geur - kan angst inboezemen. De pijn die met de ontlasting gepaard gaat als er beginnende constipatie optreedt kan eveneens vrees veroorzaken.

Constipatie als uitdrukkingsmiddel

Een kind kan ook min of meer bewust constipatie uitlokken op een vrijwillige manier. De allerkleinsten hebben immers geen controle op heel wat aspecten van hun leven. Maar wel op hun proper zijn! Als er een conflict bestaat kan het weigeren kaka te doen tegen de wil in van de ouders dan ook een manier zijn om zijn ongenoegen te uiten. Het is dus belangrijk dat de ouders op een neutrale manier reageren op die ongelukjes en niet met woede of agressiviteit want daardoor zal het conflict enkel verergeren. Soms is dat moeilijk en dan kan het nuttig zijn een psycholoog te raadplegen als de constipatie zwaar begint door te wegen in de relatie.

Als constipatie en incontinentie voordelen hebben

Voor kinderen hebben constipatie en niet zuiver zijn ook voordelen: de dwang om op het potje te moeten gaan verdwijnt en de ongelukjes trekken gegarandeerd de aandacht van de ouders. Daarom raden psychologen aan om het kind zichzelf te laten reinigen na een ongelukje. Dat heeft niet als doel het kind te straffen en zeker niet het te vernederen. Het is integendeel de bedoeling het verantwoordelijk te maken en te helpen om te groeien.

Welke geneesmiddelen veroorzaken constipatie?

Er zijn relatief veel geneesmiddelen die constipatie (kunnen) veroorzaken:

• De zogenaamde tricyclische antidepressiva
• Antipsychotica (tegen psychosen zoals schizofrenie, enz.)
• Antihypertensiva (tegen hoge bloeddruk)
• Voedingssupplementen die veel ijzer bevatten
• Antispasmodica (die krampen doen verminderen zoals onder andere bij pijn bij de maandstonden)
• Morfine en afgeleide middelen van morfine zoals codeïne (tegen hevige pijn)
• Enzovoort.

Hoe veroorzaken geneesmiddelen constipatie?

Meestal hecht het actieve bestanddeel in het geneesmiddel zich vast op de receptoren (ontvangers) in de wand van de darmen en vertraagt het zo de darmactiviteit. We benadrukken dat bij de meeste hier vermelde geneesmiddelen constipatie een mogelijke, maar geen automatische bijwerking is. Bij morfine en de van morfine afgeleide middelen echter komt constipatie zeer vaak voor en kan ze ernstig zijn. Daarom schrijven artsen soms tegelijkertijd een laxeermiddel voor.

Hoe constipatie door een geneesmiddel verhelpen?

Als uw constipatie begon op het ogenblik dat u regelmatig een geneesmiddel begon in te nemen, vraag dan aan uw dokter of het misschien mogelijk is uw behandeling te veranderen. Als dat niet mogelijk is, volg dan volgende aanbevelingen in verband met uw levensgewoonten:

• Eet gezond met veel vezels.
• Drink tot 1,5 liter water per dag. Als dat veel lijkt, gebruik dan ook soep en thee, en zelfs fruit dat zowel vocht als vezels aanbrengt.
• Doe meer fysieke activiteiten. Uw darmen zullen meer bewegen en de constipatie zal verbeteren.

Een verzwering van het anale slijmvlies

Anale fissuren zijn een verzwering van het slijmvlies van de aars. Het gaat hier om een letsel waarbij een gedeelte van huid is verdwenen, een beetje zoals bij een aft. Meestal houden deze letsels verband met een hypertonie van de inwendige sfincter (te sterke spanning van de sluitspier) van de aars. Daardoor wordt de bekleding van deze sluitspier minder goed doorbloed waardoor er gebieden met verzwering ontstaan. Soms overvloedig bloedverlies en pijn in de aars zijn de voornaamste symptomen.

Duivelskring?

Net zoals aambeien staan anale fissuren sterk in verband met problemen van constipatie. Ze worden trouwens vaak verward met aambeien, ook al zijn anale fissuren meestal pijnlijker dan aambeien. De pijn bij de stoelgang kan soms zo hevig zijn dat mensen met fissuren de neiging hebben zich ongewild in te houden zodat het probleem van constipatie verergert.

Behandeling van anale fissuren

Naast de maatregelen op gebied van voeding en levenswijze tegen constipatie (vezelrijke voeding, oefeningen, goede vochtvoorziening...), kan met laxeermiddelen de constipatie worden tegengegaan om de duivelskring te doorbreken. Vaak wordt aangeraden zalven op basis van trinitrine in het anale kanaal in te brengen. Ook kunnen injecties worden gegeven met botulismetoxine waardoor de sluitspier beter ontspant.

Chirurgie

Net zoals bij aambeien kunnen anale fissuren ook worden geopereerd. Omdat herval voorkomt in ongeveer 50 tot 60 % kan soms een operatie worden overwogen om dit probleem op een duurzame manier te verhelpen.

Wok van groene groenten

Ingrediënten (voor 4 porties):

• 200 g mange-tout (sugarsnaps)
• 1 bos venkel
• 1 broccoli
• 2 wit van peren
• 1 grote lookteen
• 1 e.l. olijf- of koolzaadolie
• 3 e.l. gehakte peterselie
• zout, peper
• sesamgraantjes (facultatief)

Bereiding:

Was de groenten. Doe de mange-tout (sugarsnaps), de in reepjes gesneden venkel en de in partjes verdeelde broccoli 15 minuten in een stomer. Giet olie in een wok en sauteer daarin het gepelde wit van peren en de geplette look totdat ze doorschijnend worden. Voeg de groene groenten toe en laat ze 5 minuten sauteren. Voeg op het einde zout en peper toe. Bestrooi met de sesamgraantjes en de peterselie en dien op.

Tip: U kunt de peterselie ook vervangen door koriander die evenveel vezels bevat.

Rijst met linzen

Ingrediënten (voor 4 porties):

• 100 g volle rijst
• 2 tomaten
• 1 sjalot
• 1 geraspte wortel
• 2 e.l. olijf- of koolzaadolie
• 2 e.l. azijn (balsamico of Xeres)
• Zout, peper
• 4 e.l. gesnipperde bieslook

Bereiding:

Laat de linzen 1 uur weken in water en spoel ze. Laat de groene linzen en de volle rijst 20-25 minuten koken in 2 aparte, met kokend water gevulde potten. Voeg een volledige niet gepelde lookteen toe om de linzen smaak te geven in het water. Giet het water weg, meng de rijst en de linzen in een kom en zet die in de koelkast. Snij de tomaten, verwijder de pitten en snij de tomaten in kleine blokjes. Rasp de wortelen. Doe de vinaigrette in een kom en meng de olie, de azijn, het gesnipperde sjalotje en bieslook. Als de rijst en de linzen zijn afgekoeld, voeg dan de blokjes tomaten, de geraspte wortel en de vinaigrette toe. Voeg zout en peper toe. Meng goed.

Tip:U kunt ook 100 g kikkererwten of bruine bonen aan dit recept toevoegen. Dan bevat het nog meer vezels! Maar om flatulentie te vermijden, dient u die minstens twee uren te laten weken in water.

Carpaccio van exotisch fruit

Ingrediënten (voor 4 porties):

• 1 verse ananas
• 1 tot 2 goed rijpe mango's
• 1 sinaasappel
• 3 e.l. gesneden amandelen
• 1 zakje vanillesuiker
• 2 snufjes kaneel (facultatief)

Bereiding:

Pel de ananas en de mango. Snij ze in fijne reepjes en leg ze op grote borden. Meng het sinaasappelsap, de vanillesuiker en de kaneel in een tas. Giet dat mengsel over het fruit en laat minstens een half uur marineren. Doe er voor het opdienen enkele gesneden amandelen op.

Tip: Als u geen exotisch fruit heeft, kunt u het zelfde recept ook maken met appelen, perziken, aardbeien, enzovoort. Die zijn ook smakelijk en zitten vol vezels!

Wat is het prikkelbaredarmsyndroom?

Het prikkelbaredarmsyndroom is een zogeheten functionele darmaandoening. De darmen zien er op het eerste gezicht normaal uit en toch werken ze niet zoals het hoort. Ook de registratie door de hersenen van wat er gebeurt, is niet normaal. De stoornis heeft nogal wat gevolgen: een opgeblazen gevoel, pijn, krampen en een verandering in de textuur van de ontlasting. Het prikkelbaredarmsyndroom leidt ook in de meeste gevallen tot herhaaldelijke en aanslepende diarree; maar bij een kleine minderheid van de patiënten is constipatie het dominante symptoom.

Constipatie door prikkelbare darm: typische kenmerken?

Het is niet simpel om een diagnose te stellen van het prikkelbaredarmsyndroom, omdat er geen test of onderzoek bestaat waarmee de aandoening kan worden opgespoord. Artsen hebben vaak een vermoeden als een patiënt last heeft van aanslepende constipatie en niet reageert op de voorgestelde remedies, en als de constipatie gepaard gaat met pijn en krampen. Periodes van diarree afgewisseld met periodes van constipatie zijn ook een aanwijzing.

Hoe constipatie als gevolg van het prikkelbaredarmsyndroom behandelen?

Als de constipatie behandeld wordt met laxeermiddelen die de darmen irriteren, de andere symptomen van de prikkelbare darm nog verergeren. En ze kunnen ook diarree uitlokken. Een prikkelbare darm moet dus altijd in zijn totaliteit worden behandeld. Alleen de constipatie aanpakken, heeft geen zin. De behandeling gebeurt via de voeding. Die moet veel zachte vezels (appelen, peren, gekookte wortelen en erwten...) bevatten en alle prikkelende voedingsmiddelen (volle graanproducten en rauwkost) moeten gebannen worden. Daarnaast moet de pijn bestreden worden. Eventueel mogen ook heel zachte laxeermiddelen worden gebruikt. De sleutel tot een geslaagde behandeling is een regelmatige controle van de ingezette middelen en een eventuele bijsturing. Zo kunnen ze perfect worden aangepast aan de symptomen.

Wat verstaan we precies onder een lavement?

Bij een evacuerend lavement wordt er via de anus een vloeistof in het rectum (endeldarm) of in het laatste deel van de dikke darm gespoten. De vloeistof komt later via dezelfde weg weer naar buiten, samen met de eventuele stoffen die zich in de geviseerde zone bevonden. Deze handeling kan versterkt worden door aan de ingespoten vloeistof laxeermiddelen toe te voegen. Die kunnen drie soorten van effect hebben:

• de darmbewegingen stimuleren en zo de afvoer van ontlasting bevorderen;
• vocht aantrekken om de ontlasting zachter te maken en zo de afvoer te vergemakkelijken;
• de gassen in de darmen helpen verwijderen.

Het lavement wordt gezet met behulp van een buisje (sonde) dat verbonden is aan een reservoir. Daarin zit de in te spuiten vloeistof.

Lavementen tegen constipatie

Evacuerende lavementen worden aanbevolen als een massa fecaal materiaal in het rectum vastzit en dat verstopt. Het lavementen kan het obstakel opheffen, waarna de afvoer van de ontlasting weer op de normale manier kan herbeginnen. Een lavement moet altijd worden voorgeschreven door een arts en uitgevoerd door een verpleger.

Mag ik mezelf een lavementen zetten?

Het is belangrijk dat lavementen onder medisch toezicht gebeuren, want er zijn risico's aan verbonden. Er kunnen bijvoorbeeld letsels ontstaan bij het inbrengen van de sonde, of het rectale slijmvlies kan geïrriteerd raken door het gebruikte instrument of de ingespoten vloeistof. Het is dus niet aan te raden om zelf een lavement te zetten, wat sommige alternatieve therapeuten er ook over mogen zeggen! En lavementen zijn hoe dan ook geen remedie tegen verstopping.

Aambeien: wat is dat?

Aambeien (hemorroïden) zijn uitgezette bloedvaten onder het slijmvlies in het kanaal van de aars. Als die bloedvaten te sterk uitzetten, veroorzaakt dat klachten. Bloedingen, een zwaartegevoel in de aars en jeuk in de aars zijn de voornaamste symptomen.

Constipatie als oorzaak

Aambeien houden sterk verband met problemen van constipatie. Bij constipatie wordt inderdaad herhaaldelijk hard geperst waardoor op lange termijn de elasticiteit van het kanaal van de aars vermindert. Aambeien zijn dan ook bijna altijd een rechtstreeks gevolg van constipatie, maar het omgekeerde is niet het geval. Sommige mensen met chronische constipatie krijgen nooit aambeien omdat de individuele anatomische factoren hierbij ook een rol spelen.

Aambeien voorkomen

De enige methode om aambeien te voorkomen is constipatie bestrijden. We herinneren eraan dat maatregelen op gebied van voeding en levenswijze hier het eerst dienen te worden genomen: een voeding rijk aan vezels, fysieke activiteit, voldoende vocht nemen... Met die eenvoudige gewoonten kan chronische constipatie worden bestreden.

Behandeling van aambeien

Bij aambeien raden de specialisten aan prikkelende stoffen te beperken (zoals thee, koffie, kruiden, alcohol), niet lang blijven zitten en voldoende water drinken. Middelen om te ontzwellen om in te nemen en/of als zalf kunnen de symptomen verlichten. Er bestaan ook chirurgische ingrepen maar men moet er blijven aan denken dat enkel door de oorzaak van het probleem aan te pakken een oplossing op lange termijn kan worden verkegen.

Dolichocolon, een ingewikkeld woord voor een eenvoudige verstopping

Men spreekt van een dolichocolon als de dikke darm langer is dan normaal (de normale lengte is ongeveer 1,20m). De vertering verloopt helemaal zoals het hoort, alleen moet de voedselbrij een langere afstand afleggen voor ze wordt uitgescheiden. De darmen nemen dus het vocht in de ontlasting op om zo de kostbare minerale zouten in ons voedsel te recupereren. Daardoor is de ontlasting die in de endeldarm aankomt om te worden uitgescheiden harder dan anders. En dat kan bij de stoelgang pijn veroorzaken.

Hoe wordt een te lange dikke darm opgespoord?

Een dolichocolon is een aangeboren aandoening. De constipatie als gevolg van deze aandoening treedt dus al heel vroeg op. Het langere verblijf van het voedsel in het darmstelsel leidt ook tot gasvorming en een opgeblazen gevoel. Sommige patiënten klagen daarnaast ook over hinderende geluiden, andere over de omvang van hun buik. De diagnose van een dolichocolon gebeurt na een radiografie van de darmen.

Hoe wordt een te lange dikke darm behandeld?

Behalve voor de zware gevallen kiezen de artsen er meestal voor om het probleem van een dolichocolon niet operatief op te lossen. Een operatie kan namelijk de goede werking van de darmen in gevaar brengen en de zenuwen en spieren beschadigen. Mensen die er last van hebben, moeten dus vooral op hun voeding letten. Die moet erg vezelrijk zijn en voldoende vloeistof bevatten om de darmtransit te stimuleren. Als dat niet volstaat, zal de arts indien nodig laxeermiddelen of lavementen voorschrijven. Een dolichocolon heeft over het algemeen geen ernstige gevolgen.

Constipatie: een kwestie van houding?

De houding op het toilet heeft een invloed op de ontlasting. In een gehurkte houding met de voeten bijna op de hoogte van de billen is het anale kanaal meer rechtlijnig en is de uitdrijving van de ontlasting makkelijker. Deze houding is niet evident op een westers modern toilet, maar het kan helpen de voeten op een bankje of een steun te plaatsen.

Timing en transit...

Als men constipatie heeft, zal men langer dan normaal op het toilet zitten. Leer u zelf kennen, weet welke ogenblikken voor u het meest geschikt zijn om stoelgang te hebben - bij veel mensen is dat s' morgens - en neem er dan de tijd voor. Het is niet altijd gemakkelijk maar het gaat hier toch om uw gezondheid. Als u deze gezonde levenswijze combineert met een voeding tegen constipatie, zal uw transit hoogstwaarschijnlijk regelmatiger worden.

Is uw toilet een aangename plaats?

Vaak is het toilet een plaats waar men weinig aandacht aan besteed behalve dan voor wat de hygiëne betreft. Nochtans is het belangrijk dat u zich daar op uw gemak voelt als u last heeft van constipatie. Zorg voor een comfortabele zit, een aangename temperatuur, een geurvrije omgeving enzovoort.

Tijdsbeheer tegen constipatie

Men moet zijn tijd nemen op het toilet? Maar men moet ook vermijden al te lang teveel inspanningen te leveren. Sterk en langdurig persen is immers een oorzak van aambeien. Als u regelmatig lang op de troon moet zitten of als u pijn voelt bij het ontlasten, raadpleeg dan uw dokter.

Geconstipeerd om plaats te maken voor de baby

Ook al neemt de buik van een zwangere vrouw toe in volume, toch is dat niet altijd voldoende voor de grootte van de baby en de moederkoek. De spijsverteringsorganen van de moeder moeten dan plaats maken voor de baby en de moederkoek. Ze worden lichtjes samengedrukt. De darm kan dan ook niet meer voldoende samentrekken om de ontlasting gemakkelijk voort te stuwen. Met constipatie tot gevolg... , ook al is de zwangere vrouw perfect gezond.

Gebrek aan beweging werkt ook constipatie in de hand

Een meer alledaagse oorzaak werkt constipatie bij zwangere vrouwen in de hand: gebrek aan lichaamsbeweging. Dr. Bertrand Vos, gastro-enteroloog in het Erasmusziekenhuis in Brussel zegt daarover "Elk organisme is ontwikkeld om fysiek actief te zijn. Als we een volledig zittend leven leiden, vertraagt alles, ook de darmtransit." Zwangere vrouwen hebben vooral op het einde van de zwangerschap vaak de neiging om minder te bewegen. Soms kunnen ze niet anders omwille van hun gezondheid en die van hun baby. .

Hoe constipatie bij zwangere vrouwen tegengaan?

Het probleem van constipatie bij zwangere vrouwen is gecompliceerder door het feit dat niet alle laxeermiddelen kunnen worden gebruikt tijdens de zwangerschap.. Daarom zijn dan de adviezen in verband met levensgewoonten des te belangrijker. In de eerste plaats dient men te blijven bewegen. Behalve in gevallen waar volledige rust medisch noodzakelijk is, kunnen zwangere vrouwen nog altijd fysiek actief zijn op voorwaarde dat ze zich niet te zeer vermoeien. Meer dan ooit dienen zij ook voldoende vezels te eten die de bewegingen van de darmen stimuleren. U kunt ook aan uw apotheker vragen welke mogelijkheden er bestaan buiten geneesmiddelen zoals voedingssupplementen van oplosbare vezels.

Hoe een terminale constipatie herkennen?

Terminale constipatie of distale constipatie valt vooral op het toilet op. De ontlasting is zeer hard. Om de ontlasting uit te drijven is een grote inspanning nodig soms zelfs zonder resultaat. Deze constipatie houdt verband met een slechte functie van de aars (opening waarlangs de ontlasting wordt uitgedreven) en/of de endeldarm (laatste deel van de darm voor de aars). Deze vorm van constipatie verschilt van de 'transit'- constipatie, die te maken heeft met een vertraagde activiteit van de darm en met te vezelarme voeding. Maar toch kan ze er niet helemaal apart van worden gezien. In de praktijk lijden de meeste patiënten aan beide vormen in verschillende mate. Bovendien is bij alle vormen van constipatie regelmatige inname van vezels van kapitaal belang.

Oorzaken van distale constipatie... en behandelingen

Distale constipatie kan verschillende oorzaken hebben:

• Anisme, een paradoxale reflex van de anale sluitspier. Die sluit zich bij het persen, terwijl ze eigenlijk zou moeten opengaan om de ontlasting naar buiten te laten gaan. Als behandeling geven artsen vaak biofeedback.
• Prolaps of uitzakken van organen waarbij een deel van de endeldarm een zak vormt in de vagina of in het anale kanaal, hinderen eveneens de doorgang van de ontlasting. De behandeling is een operatie maar niet zonder risico's.
• Problemen van de gevoeligheid van endeldarm (rectale hyposensibiliteit). Normaal gezien rekt de endeldarm uit naarmate er ontlasting in aankomt en zendt een signaal naar de hersenen waardoor we neiging krijgen om naar het toilet te gaan. Deze gevoeligheid kan verminderd zijn door een chronische constipatie, maar ook door de leeftijd of door neurologische problemen. Biofeedback is in dergelijke gevallen eveneens nuttig. Maar het meest ernstige gevolg van een hyposensibiliteit van de endeldarm, het fecaloom (massa van hard en uitgedroogd fecaal materiaal dat de endeldarm blokkeert en niet meer kan worden geëvacueerd langs natuurlijke weg) kan enkel door een lavement worden uitgedreven.

Waarom hebben senioren constipatie?

Een lichte constipatie kan in verband staan met het algemene verouderingsproces van het lichaam maar er kunnen ook vaak andere oorzaken bestaan:
-het gebruik van bepaalde geneesmiddelen,
-veranderingen in de voeding zoals minder vezels eten,
-minder water drinken soms omwille van moeilijke beweeglijkheid (problemen bij rechtstaan of water nemen zonder te morsen),
-en vooral minder fysieke activiteit. Elke activiteit waardoor het lichaam beweegt doet de buikspieren samentrekken en stimuleert het spijsverteringsproces.

Constipatie: gevolgen voor senioren

Constipatie is op zich geen ernstig probleem maar complicaties dienen te worden vermeden. Bovendien is het vrij belangrijk dat men het probleem niet miskent! Vooral omdat bij seniorenconstipatie soms een reden is waarom zij niet meer voldoende eten?terwijl een adequate voeding een van de sleutelelementen is om in goede gezondheid te blijven.

Behandeling van constipatie bij senioren

Hier geven we in volgorde de maatregelen die dienen te worden genomen als constipatie een probleem wordt voor een senior:
-Hou u met het probleem bezig. Constipatie die recent is opgetreden of die afwisselt met perioden van diarree dient door een arts te worden onderzocht.
-Drink voldoende water.
-Verhoog iedere dag met alle mogelijke middelen de mate van fysieke activiteit.
-Pas de voeding aan en eet meer vezels: fruit en gekookte groenten, pruimen, appelmoes en voedingssupplementen.
-Indien al die maatregelen niet voldoende helpen, kunnen lichte laxeermiddelen worden gebruikt.

Wat is biofeedback?

Het gaat om een visualisatietechniek om te leren ontspannen en correct te 'persen'. Er wordt een anale sonde ingebracht waaraan een toestelletje is bevestigd dat de werking van de bekkenbodemspieren (de hefspier van de anus, de sluitspieren, ...) registreert en visualiseert op een scherm. Wanneer de patiënt zijn spieren samentrekt, gaat de grafieklijn op het scherm de hoogte in, wanneer hij ze ontspant, gaat de lijn naar beneden.

Wanneer is biofeedback nuttig?

Er bestaan twee grote types constipatie: constipatie als gevolg van een te trage darmtransit en constipatie door evacuatiestoornissen. In dit tweede geval is biofeedback doeltreffend. Een te sterke samentrekking van de anusspieren kan immers de stoelgang bemoeilijken. Andere mogelijkheid: personen die bij het persen hun spieren samentrekken, terwijl ze die net moeten ontspannen. Het is dan ook zeer belangrijk dat ze zich bewust worden van de werking van hun bekkenbodemspieren en zich leren ontspannen. Meestal worden die patiënten naar ons doorverwezen op advies van hun behandelend arts of hun gastro-enteroloog. Om tot goede resultaten te komen, kunnen er 9 tot 18 sessies van telkens 30 minuten nodig zijn.

Niet alleen correct leren persen: ook een gezonde levensstijl is noodzakelijk.

Vandaar dat biofeedbacksessies gepaard moeten gaan met een reeks maatregelen, zoals:

• streven naar een vezelrijke voeding en voldoende drinken;
• zo veel mogelijk buikademhaling toepassen;
• naar het toilet gaan zodra u aandrang voelt;
• een goede zithouding aannemen op het toilet (voorovergebogen en met de voeten op een verhoogje).

Daarnaast kan het ook helpen om af en toe laxeermiddelen te nemen, al zijn die niet geschikt voor langdurig gebruik.