Jodium is de brandstof van de schildklier. Moeten mensen dan het gebruik van jodiumrijke voedingsmiddelen beperken als hun schildklier te veel hormonen produceert?

In theorie zou men kunnen zeggen ja, maar de praktijk is anders. Mensen worden namelijk behandeld voor de aandoening zodra ze weten dat ze aan hyperthyreoïdie lijden! Ze hoeven dus niet te letten op het jodiumgehalte in hun voeding, want de behandeling (medicatie, radioactief jodium of een operatie) stuurt de schildklierwerking bij en beschermt de klier tegen een eventueel jodiumoverschot. Er zijn dus geen voedingsmiddelen die patiënten met hyperthyreoïdie moeten mijden of net wel moeten eten als ze voor de aandoening in behandeling zijn.

Bij mensen die een schildklieraandoening hebben maar dat niet weten, kan een teveel aan jodium hyperthyreoïdie uitlokken of verergeren. Dit jodiumoverschot komt doorgaans niet uit de voeding, maar van geneesmiddelen die jodium bevatten of van contrastmiddelen. Deze stoffen bevatten heel veel jodium en worden voor bepaalde radiologische onderzoeken ingespoten.

Komt een te jodiumrijke voeding vaak voor?

Neen, en zeker niet in België. Er zijn maar weinig voedingsmiddelen die heel veel jodium bevatten, behalve vis en zeevruchten dan, maar daar eten we dan ook geen massa’s van. Er zijn wel algensoorten waarin heel veel jodium zit, maar in België worden ze maar zelden gegeten. De inname van jodium door de Belgische bevolking ligt zelfs aan de lage kant en vooral zwangere vrouwen lopen een risico op een licht tekort.

Wat zijn omgekeerd de risico’s van een jodiumtekort?

Bij een zwaar tekort aan jodium kan een vergroting van de schildklier optreden - krop dus - en kan iemand hypothyreoïdie ontwikkelen omdat het lichaam jodium nodig heeft om schildklierhormonen aan te maken. Een licht jodiumtekort kan paradoxaal genoeg ook hyperthyreoïdie veroorzaken omdat zich dan makkelijk schildklierknobbels of - nodules vormen en sommige van die knobbels produceren veel schildklierhormonen.

Alles hangt dus af van hoe groot het jodiumtekort is. In België komen er gelukkig maar heel weinig gevallen van zwaar jodiumtekort voor, iets wat bijvoorbeeld in sommige Afrikaanse landen wel het geval is. De jodiuminname ligt bij ons wel te laag, waardoor meer mensen met schildklierknobbels rondlopen dan in landen waar de jodiumvoorziening de aanbevolen norm haalt.

Hoe krijgen mensen genoeg jodium binnen?

De ideale hoeveelheid jodium die we zouden moeten binnenkrijgen, bedraagt 150 µg per dag voor volwassenen en 250 µg per dag voor zwangere vrouwen. Vis en zeevruchten bevatten vrij veel jodium, maar vergeet ook de melkproducten niet, want ook die leveren jodium. Eén liter melk bevat ongeveer de dagelijkse aanbevolen dosis!

In het grootwarenhuis kiest u best voor zout met het label jodiumzout. De vermelding ‘zeezout’ volstaat niet. Het is uiteraard niet de bedoeling dat we nu meer zout in ons eten gaan gebruiken!

In de schildklier gebeurt het werk van de voeding dus eerder vóór de aandoening - preventief dus - dan erna. Zorg er dus voor dat u genoeg jodium binnenkrijgt, niet te veel en ook niet te weinig. Zo vermijdt u dat u schildklieraandoeningen ontwikkelt.