Longkanker

---

NIEUWS

Gepubliceerd op 23/08/2022 à 20:59

ALK+ longkanker: therapeutische doorbraken

ALK+ longkanker is te wijten aan een afwijking van het ALK-gen en is zeer zeldzaam. ALK+ komt vooral voor bij niet-rokers of occasionele rokers, jongere mensen dan het gemiddelde voor tabakgerelateerde longkanker. Zoals voor alle longkankers gebeurt de diagnose vaak in een geavanceerd stadium waardoor de curatieve opties eerder beperkt, zelfs onbestaand zijn. Welke efficiënte behandelingen zijn er in België beschikbaar als een lokale curatieve behandeling (chirurgie, bestraling, radiochemotherapie) niet meer mogelijk is? Welke verbeteringen op het gebied van behandelingen kunnen we in de toekomst verwachten?

De kennis van de ALK-translocatie bij longkanker dateert van 2007 en de eerste gerichte behandeling was er 5 jaar later. Momenteel zijn er België 5 gerichte orale behandelingen beschikbaar. De behandeling van de 1ste generatie (crizotinib) wordt bijna niet meer gebruikt. Vandaag de dag zal de pneumo-oncoloog in België vooral kiezen voor een gerichte behandeling (tyrosinekinase-inhibitoren) van de 2e generatie. Alectinib en brigatinib worden bij ons het meest voorgeschreven. Er bestaat een derde molecule (ceritinib) die kan worden aangewend na progressie onder crizonitib. In geval van progressie met moleculen van de 2e generatie, wordt een biopsie aanbevolen om de volgende behandeling beter te kunnen afstemmen en de optie van een behandeling van de 3e generatie (lorlatinib) te kunnen overwegen.

Bijwerkingen van gerichte behandelingen van de 2e generatie

Goed om te weten: de gerichte behandelingen van de 2e generatie zijn orale tabletten (8/dag voor alectinib en 1/dag voor brigatinib) met verschillende toxiciteitsprofielen en bijgevolg verscheidene bijwerkingen. Alectinib zorgt onder andere voor hepatische en digestieve toxiciteit, terwijl onder brigatinib een pulmonaire toxiciteit kan voorkomen bij het begin van de behandeling die kan worden beheerd door de behandeling op te starten met lagere dosissen. Visuele problemen werden eveneens vermeld. Dergelijke gerichte behandelingen zorgen voor een betere therapietrouw maar vooral voor een veel betere levenskwaliteit ten opzichte van de conventionele chemotherapie. In het geval van falende gerichte behandelingen dient klassieke chemotherapie te worden aanbevolen. Rekening houdend met de relatieve efficiëntie en het toxiciteitsprofiel, is het beter te beginnen met de gerichte behandeling.

Probleem bij de overstap van een molecule naar een andere in België

Verschillende resistenties tegen gerichte behandeling werden gerapporteerd, waaronder secundaire mutaties. In bepaalde van dergelijke gevallen, kan de ALK+ tumor een sensibiliteit ontwikkelen voor een andere molecule van de 2e generatie. Het probleem dat zich stelt in België, is dat we niet de mogelijkheid hebben om een andere molecule van de 2e generatie voor te schrijven alvorens over te gaan naar een gerichte behandeling van de 3e generatie (lorlatinib) omwille van terugbetalingskwesties.

Behandelingen voor ALK+ longkanker: wat verbeteren in de toekomst?

Verschillende vragen rijzen, waaronder de geringste sensibiliteit van dergelijke tumoren voor immunotherapie. De keuze voor een dergelijke behandeling dient geval per geval te worden bekeken tijdens een multidisciplinaire consultatie. Eén van de grootste uitdaging is uiteraard de resistentiemechanismen beter te leren kennen. Ze werden niet allemaal geïdentificeerd. Bovendien dienen we ook te weten te komen waarom een klein percentage patiënten een primair falen kent. We hebben eveneens nieuwe moleculen nodig. Sommige worden momenteel onderzocht. Men moet ook bepalen of sommige patiënten gebaat zijn met een gelijktijdige toediening van een TKI (tyrosinekinase-inhibitor) en chemotherapie. Momenteel zijn onderzoeken lopend om andere evaluatiemethodes te testen zoals circulerend tumor-DNA, naast conventionele weergavetechnieken. De toekomst wordt op verschillende vlakken interessant, met name wat betreft een betere levenskwaliteit van de patiënten en hun overlevingskansen!

Barbara Simon