De diagnose van maagkanker

De aanvangsdiagnose begint met een ondervraging van de patiënt (overzicht van de symptomen, medische voorgeschiedenis, levensstijl, risicofactoren …) en een klinisch onderzoek.

De arts voert een algemeen klinisch onderzoek uit, met de nadruk op:

• het palperen van de bovenbuik,
• een onderzoek van de lymfeklieren boven het sleutelbeen en in de cervicale regio.

De consultatie omvat tevens een bloedafname met het oog op de bepaling van de hematologische parameters (meer bepaald om eventuele bloedarmoede vast te stellen), evenals de functie van lever en nieren (om na te gaan of de kanker niet uitgezaaid is naar de lever en de nieren). Daarnaast kan ook een meting van de tumormerker ‘carcino-embryonaal antigen’ (CEA) worden uitgevoerd.

Bij een vermoeden van maagkanker is de uitvoering van een maagendoscopie aangewezen. Bij dit onderzoek schuift de arts een endoscoop via de mond in de slokdarm om de maag (meer bepaald de maagwand en het maagslijmvlies) en het bovenste deel van het spijsverteringsstelsel te onderzoeken. Als hij een afwijking of een verdacht letsel vaststelt, kan de arts (gastro-enteroloog) stukjes weefsel wegnemen (biopsie). De weggenomen weefsels worden in het laboratorium onderzocht onder de microscoop tijdens een anatomapathologisch onderzoek, met het doel de diagnose van kanker te bevestigen (of te ontkrachten) en het type kanker te bepalen.

Nadat kanker werd vastgesteld, moet men de extensiebalans opmaken. Dit gaat gepaard met diverse vervolgonderzoeken om de eventuele omvang en het stadium van de ziekte vast te stellen. Dit is noodzakelijk om de beste therapeutische strategie te bepalen.

• Dankzij een CT-scan kan men de hals, de borstkas, de buik en het bekken onderzoeken om een beeld te vormen van de omvang van de tumor en om te zien of de kanker de aangrenzende organen aangetast heeft en/of er uitzaaiingen zijn.
• Een PET-scan kan worden uitgevoerd als de CT-scan een onduidelijk resultaat geeft.
• Een endoscopische echografie (‘echo-endoscopie’) bestaat erin om via de keel een endoscoop, uitgerust met een echografische sonde, in te brengen in het lichaam. Die wordt doorgeschoven tot de maag om duidelijke beelden van de tumor te krijgen. Dankzij de echo-endoscopie kan men evalueren hoever de tumor is doorgegroeid in de omgeving, anders gezegd of de verschillende lagen van de maagwand, de lymfeklieren en de aangrenzende structuren aangetast zijn. Indien nodig kan tegelijk een biopsie (een punctie met een fijne naald) worden uitgevoerd.
• Met een laparoscopie of kijkoperatie kan men het buikvlies (het weefsel dat de organen in de buik omhult) onderzoeken en nagaan of er op dat niveau doorgroeiing is van kankercellen door stukjes weefsel weg te nemen.
• Ander aanvullend onderzoek kan nodig zijn als er op basis van de hierboven uitgevoerde onderzoeken twijfel is over eventuele uitzaaiingen.

Afhankelijk van de resultaten van de onderzoeken nodig voor de extensiebalans, bepaalt de arts het stadium van de kanker (of ‘staging’). Het systeem voor stadiëring dat gebruikt wordt door artsen, heet TNM-classificatie, wat staat voor Tumor, Nodes (lymfeklieren), Metastasis (uitzaaiingen). Deze classificatie houdt rekening met:

• De plaats en omvang van de primaire tumor, zijn diepte in de maagwand (aantal aangetaste lagen) en de eventuele uitbreiding naar aangrenzende structuren (‘T’-stadium);
• De eventuele uitbreiding van de kanker naar de lymfeklieren rond of verder verwijderd van de tumor en het aantal aangetaste lymfeklieren (‘N’-stadium);
• De aanwezigheid van uitzaaiingen op afstand (‘M’-stadium).

Op grond van die classificatie wordt het stadium van de kanker bepaald. Volgens de ernst en de vordering van de kanker varieert dat van I (lokale groei) tot IV (uitzaaiing naar andere gebieden in het lichaam). Elk stadium stemt overeen met een specifieke aanpak.