Gaten in het geheugen: is dit normaal?

Normale ouderdomsvergeetachtigheid

De meest voorkomende klacht waarmee ouderen met een cognitieve stoornis naar een arts stappen, is vergeetachtigheid. Naarmate we ouder worden, komen geheugenklachten inderdaad vaak voor. Meestal is er niets aan de hand, en gaat het om goedaardige ouderdomsvergeetachtigheid. Die ouderdomsvergeetachtigheid heeft tot gevolg dat je even niet op een woord of naam kan komen, je soms vergeet waar je je sleutels gelegd hebt, of je vaker lijstjes moet maken om afspraken of taken niet te vergeten. Vervelend, maar dit verstoort het dagelijks functioneren niet.

Milde cognitieve stoornis (MCI)

Sommige mensen hebben echter geheugenproblemen die ernstiger zijn dan de vergeetachtigheid die op oudere leeftijd veel voorkomt. Mogelijke klachten kunnen zijn:

• Vaker dingen vergeten, zoals bijvoorbeeld belangrijke afspraken, recente gesprekken of gebeurtenissen…
• Sneller de draad kwijt raken in conversaties, in een boek of film…
• Beslissingen nemen, taken plannen… vragen meer moeite dan vroeger
• Meer moeite hebben om de weg terug te vinden in bekende omgevingen.

Deze problemen vallen ook de omgeving op. Toch zijn ze niet zo ernstig dat er sprake is van dementie. In de medische literatuur heet dit verschijnsel milde cognitieve stoornis of Mild Cognitive Impairment (MCI). De prevalentie van MCI zou tussen de 3-19% bedragen bij de bevolking ouder dan 65 jaar.

Onderzoekers definieerden vijf criteria om mensen met MCI te beschrijven. Deze definitie concentreerde zich vooral op de vermindering van de geheugenfunctie: 

1. Geheugenklachten, bevestigd door iemand uit de directe omgeving;
2. Geheugenstoornissen die niet normaal zijn voor de leeftijd van de patiënt;
3. Geen veralgemeende cognitieve achteruitgang;
4. Geen aantasting van de ADL (Activities of Daily Living, zoals zich alleen wassen, kleden, voeden, verplaatsen in het huis; alleen naar het toilet gaan, de telefoon hanteren, boodschappen doen; continent zijn enz. kortom de zelfstandigheid is intact);
5. Geen dementie.

Later werd bovenstaande definitie verruimd naar stoornissen van andere cognitieve functies dan het geheugen zoals taal, aandacht, visueel-ruimtelijk inzicht, redeneervermogen, uitvoerende functies… Dit gaf aanleiding tot het ontstaan van twee subtypes van MCI: amnestische MCI en niet-amnestische MCI.