Diagnose

De symptomen identificeren

Een gesprek met de patiënt (anamnese) is de eerste stap bij de diagnose van reumatische ontstekingsziekten, zoals reumatoïde artritis. Zo kunnen de frequentie en het moment van optreden van de pijn, de vermoeidheid … worden geëvalueerd. Het klinisch onderzoek licht vervolgens alle gewrichten door op ontstekingsverschijnselen:

• zwelling,
• roodheid,
• pijn en
• warmte.

Bovendien kunnen op die manier andere symptomen worden opgespoord die verband houden met reumatische ontstekingsziekten:

• vermagering,
• koorts,
• aantasting van de huid of het spijsverteringsstelsel,
• enz.

Bloedonderzoeken

Met bloedonderzoeken kan de diagnose worden gepreciseerd. In het bloed wordt met name gezocht naar tekenen van ontsteking: verhoogde bezinkingssnelheid (BS) en stijging van het CRP-gehalte (C-reactive protein). Maar die ontstekingsverschijnselen in het bloed zijn weinig specifiek. Bij een pneumonie of een griep kunnen die merkers ook stijgen. Gelukkig bestaan er preciezere bloedonderzoeken.

Diagnose reumatoïde artritis

Bij reumatoïde artritis kunnen in het bloed verschillende merkers worden opgespoord die te maken hebben met de ziekte. Op zichzelf volstaan die niet om de diagnose te stellen, maar ze geven toch nuttige informatie. De reumafactor verschijnt in het bloed bij 70 tot 80% van de patiënten met reumatoïde artritis. De reumafactor kan echter negatief zijn in het begin van de aandoening. Antistoffen tegen gecitrullineerde peptiden zijn een specifiekere merker van reumatoïde artritis. Ze komen eveneens voor bij 70 tot 80% van de patiënten.

HLA B27 bij spondylartritis

Spondylitis ankylosans is vaak toe te schrijven aan een ‘genetische specificiteit’, HLA B27-antigeen genoemd. Dat specifieke eiwit, een antigeen, bevindt zich op het oppervlak van de witte bloedcellen bij ongeveer 90% van de patiënten met spondylitis ankylosans.

8% van de blanken is echter HLA B27-positief. Op zichzelf volstaat het antigeen dus niet om de diagnose te stellen: er moeten ook typische symptomen zijn.

Met röntgenfoto’s kunnen eventuele letsels van het kraakbeen en het bot bij reumatische ontstekingsziekten in beeld worden gebracht. Niet alle patiënten vertonen evenwel dergelijke letsels, vooral in het begin van de ziekte. Daarom worden vaak een echografie en een MRI-scan aangevraagd.

Een betere evolutie van reumatische ontstekingsziekten

In alle studies is aangetoond dat een vroege aanpak van reumatische ontstekingsziekten hun evolutie afremt en het optreden van een ernstige handicap tegengaat. Een vroege diagnose is dus essentieel om zo snel mogelijk een behandeling te kunnen starten. Zo kunnen de eventuele functionele beperkingen beperkt worden.

Reumatische ontstekingsziekten: complexe diagnose

De diagnose van reumatische ontstekingsziekten is complex.

• Vooreerst omdat de ziekte zich niet bij iedereen op dezelfde manier uit. De ene patiënt met reumatoïde artritis kan heel andere symptomen vertonen dan de andere.
• Vervolgens omdat er een differentiële diagnose moet worden gesteld. Er zijn immers veel oorzaken van artritis: (al dan niet reumatische) ontstekingsziekten, infecties (virale, bacteriële …), maar de symptomen kunnen soms zeer vergelijkbaar zijn.