Oorzaken

Baarmoederhalskanker wordt veroorzaakt door bepaalde papillomavirusstammen die bij seksuele betrekkingen overgedragen worden. Deze frequente HPV’s veroorzaken echter niet bij alle vrouwen letsels. Verschillende risicofactoren kunnen gedeeltelijk uitleggen waarom bepaalde vrouwen meer kwetsbaar zijn:

• seksuele contacten op jonge leeftijd, want het HPV kan zich gemakkelijker nestelen bij een jong meisje waarvan de baarmoederhalscellen nog niet volgroeid zijn;
• de aanwezigheid van andere seksueel overdraagbare aandoeningen;
• langdurige orale contraceptie;
• roken verlaagt de immuniteit.

Het spreekt vanzelf dat ook een groot aantal seksuele partners het risico op contact met het HPV vergroot.

Seksuele overdracht

Baarmoederhalskanker wordt veroorzaakt door een virus, het papillomavirus of HPV (Human Papillomavirus). Dit virus wordt bij seksueel contact overgedragen. Hij kan ook zonder penetratie overgedragen worden: contact tussen de geslachtsorganen, contact tussen mond en geslacht… Het gevaar op overdracht bestaat dus al van zodra er uitgebreider lichamelijk contact is.

Een veel voorkomend virus

Zeer veel mensen zijn drager van het virus: we schatten dat 80% van de vrouwen tijdens hun leven in contact komen met één of meerdere papillomavirussen. Bij de meeste van hen wordt dit virus door het organisme zelf verwijderd. Maar bij een minderheid zal het virus blijven en op termijn precancereuze letsels veroorzaken. Op lange termijn zijn deze verantwoordelijk voor baarmoederhalskanker.

De HPV’s met hoog risico

Er bestaan meerdere soorten papillomavirussen of HPV (Human Papillomavirus). Onder de 120 papillomavirussen die vandaag geïdentificeerd zijn, houden 18 genotypen (of stammen) een hoog risico in (HR-HPV). Zij kunnen kanker veroorzaken.

De types 16, 18, 45 en 31 alleen al veroorzaken wereldwijd 80% van alle gevallen van baarmoederhalskanker. Het HPV 16 komt verreweg het meest voor want het is verantwoordelijk voor 5% van de baarmoederhalskankers. Het wordt gevolgd door het HPV 18 dat verantwoordelijk is voor 17% van de gevallen. Het HPV 16 en het HPV 18 veroorzaken samen 70% van de gevallen van baarmoederhalskanker.

De HPV’s met laag risico

De andere HPV-stammen worden getypeerd als laag-risico HPV (LR-HPV): zij zijn voornamelijk verantwoordelijk voor condylomen (genitale wratten) ter hoogte van de schaamlippen, de vagina of de baarmoederhals. Deze condylomen zijn seksueel overdraagbaar maar goedaardig: zij evolueren niet tot baarmoederhalskanker. In 90% van de gevallen worden ze door twee genotypen veroorzaakt: het HPV 6 en het HPV 11.