Vruchtbaarheidsstoornissen bij de man

De onvruchtbaarheid kan te wijten zijn aan meerdere oorzaken tegelijk. Ejaculatiestoornissen, vooral geen ejaculatie (anejaculatie), kunnen meerdere oorzaken hebben. In veel gevallen kan de oorzaak van de onvruchtbaarheid niet worden achterhaald.

Het belangrijkste onderzoek bij een onvruchtbare man, is een analyse van het zaad (spermiogram). Dat onderzoek kan wijzen op een te laag aantal, een te geringe beweeglijkheid of een te laag percentage normale spermatozoïden. Zeer vaak zijn al die parameters abnormaal. In dat gevel spreken we van  oligoasthenoteratozoöspermie (OAT). We spreken van azoöspermie als het ejaculaat (na spoeling en concentratie) helemaal geen zaadcellen bevat.

Afwijkingen bij de vorming van zaadcellen

Een abnormale werking van de teelballen veroorzaakt afwijkingen van de zaadcelvorming (spermatogenese).

Cryptorchidie: geen of onvoldoende indaling van de teelballen

Normaal dalen de teelballen voor de geboorte in van de buik naar de balzak. Bij cryptorchidie gebeurt dat niet.
Andere oorzaken van slechte werking van de teelballen zijn:

• afwijkingen bij de ontwikkeling van de teelballen (dysgenese), wat vaak samengaat met een niet-indalen van de teelballen (cryptorchidie)
• uitwendige factoren: warmte, roken, medische behandeling (chemotherapie, bepaalde geneesmiddelen), bestraling
• aantasting van de teelbal door een infectie, doorgaans het bofvirus
• een varicocele: verwijding van de aders rond de teelballen
• voorgeschiedenis van verdraaiing van de zaadstreng (torsio testis)
• trauma van de teelballen
• genetische afwijkingen
• een systemische ziekte (levercirrose, nierinsufficiëntie)
• hypothalamische of hypofysaire hormonale stoornissen
• een gezwel in de teelbal
• endocriene verstoorders: stoffen die in het milieu zitten en die een hormonale disfunctie en een abnormale ontwikkeling van de teelballen kunnen veroorzaken. Endocriene verstoorders interfereren met de hormonen. Dergelijke stoffen zitten in voedselverpakking, plastic, harsen, verbrandingsproducten, pesticiden …

Als de zaadleider volledig of gedeeltelijk is afgesloten, bevat het sperma minder of geen zaadcellen.

De frequentste oorzaken van obstructie zijn:

• gevolgen van een infectie (meer bepaald van de bijbal)
• aangeboren anatomische afwijkingen van de excretiewegen: geen of abnormale bijbal en zaadleider (85% van die patiënten vertoont mutaties van het CFTR-gen die mucoviscidose veroorzaken), cysten
• ziekten van de prostaat
• obstructie als gevolg van een operatie zoals een vasectomie (vrijwillige sterilisatie), volledige of gedeeltelijke verwijdering van de prostaat …