Wat zijn de symptomen van psoriasis?

Palmoplantaire psoriasis

Bij palmoplantaire psoriasis zijn alleen de handpalmen en/of de voetzolen aangetast. Bijna 20% van de psoriasispatiënten heeft dit soort letsels.

Nagelpsoriasis

De nagels kunnen in alle types van psoriasis zijn aangedaan, maar soms treft de ziekte alleen de nagels. In het begin worden psoriasisnagels soms verward met andere aandoeningen, zoals schimmelnagels. Nagels die door psoriasis zijn aangetast, kunnen lichte, op een vingerhoed lijkende vervormingen hebben (kleine putjes of gaatjes verspreid over het nageloppervlak). De nagels kunnen ook van de huid wegtrekken en/of hun doorzichtige kleur verliezen. De huid onder de nagel is vaak heel dik.

Psoriasis in de lichaamsplooien

Dit type psoriasis geldt als een ‘omgekeerde’ psoriasis omdat niet – zoals gewoonlijk het geval is – de wrijvingszones aangetast zijn, maar de letsels net omgekeerd in de huidplooien zitten, zoals de bilspleet, de liezen, de oksels, de plooien onder de borsten en de navel. Op deze plaatsen zijn er meestal weinig of geen schilfers omdat de huid door het zweten vochtig is.

Psoriasis in het gezicht

Psoriasis kan ook het gezicht aantasten, al komt dat zelden voor. De psychologische en/of sociale gevolgen zijn vaak groot, omdat de ziekte zo zichtbaar is.

Psoriasis van de hoofdhuid

Bij psoriasis is soms alleen de hoofdhuid aangetast. Deze vorm wordt soms verward met seborrhoïsch eczeem. De letsels zijn scherp begrensd en rond of ovaal van vorm. In sommige gevallen is de volledige hoofdhuid aangetast en vormen de letsels een echte korst (‘cradle cap’). Psoriasis van de hoofdhuid veroorzaakt geen haaruitval.

Psoriasis van de slijmvliezen

Psoriasis kan ook de slijmvliezen treffen (mond, tong, geslachtszones). Er vormen zich dan rode, pijnloze plekken die niet afschilferen.

Luierpsoriasis en Koebner

Luierpsoriasis komt voor bij zuigelingen en manifesteert zich door een rode plaque met duidelijk afgelijnde contouren die overeenkomen met de contouren van de luier. Luiers zouden in dit geval een uitlokkende factor zijn, omdat ze lokaal irritatie veroorzaken en die veroorzaakt het ontstekingsproces. Soms kan er ook psoriasis ontstaan op een plek waar de huid eerder licht beschadigd is geraakt (door irritatie, verbranding, een snijwonde, een schram, enz.). Dat noemen we het Koebner-fenomeen.

Verschillende symptomen

De manier waarop psoriasis zich uit, verschilt sterk van de ene patiënt tot de andere. In het merendeel van de gevallen manifesteert psoriasis zich vooral door rode plekken die bedekt zijn met witachtige huidschubben (schilfers). Bij de meeste patiënten veroorzaken de letsels zware jeuk (pruritus). Als die letsels op plaatsen zoals de voetzolen voorkomen, kunnen ze pijnlijk zijn en het stappen bemoeilijken. In 20% van de gevallen gaat de huidziekte gepaard met een gewrichtsaandoening (artritis psoriatica).

Psoriasis kan verschillende vormen aannemen, verschillende lichaamszones treffen en in verschillende graden van ernst voorkomen. Hoe groot de impact van de ziekte op de levenskwaliteit is, hangt af van al die verschillende criteria.

Psoriasis vulgaris (plaque psoriasis)

Psoriasis vulgaris, ook wel gewone psoriasis genoemd, is het meest voorkomende type psoriasis. Het typische letsel bij deze vorm is een erythematosquameuze plaque, dat is een rode, duidelijk afgebakende plek, rond tot ovaal van vorm, die bedekt is met zilverwitte stukjes huid (schilfers) die loskomen. Die loskomende schilfers kunnen heel dik zijn; onder die afschilferende plek zit een rode huidzone. Het aantal letsels varieert en de letsels zijn ook niet allemaal even groot. Meestal hebben ze de grootte van een druppel tot een muntstuk, maar soms zijn ze nog groter. De zones die het vaakst worden getroffen, zijn de zones die onderhevig zijn aan wrijving: de ellebogen en de strekzijde van de voorarmen, de knieën, de lumbosacrale regio (onderrug), de hoofdhuid en de nagels. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen:

• psoriasis vulgaris type 1: treedt meestal op vóór het dertigste levensjaar,
• psoriasis type 2a: verschijnt tussen het dertigste en het zestigste levensjaar,
• psoriasis type 2 b (komt minder voor): treedt pas op na het zestigste levensjaar.

Psoriasis guttata

Soms verschijnt psoriasis al in de kindertijd. Dan gaat het meestal om psoriasis guttata of druppelpsoriasis. Deze vorm komt vaker voor bij meisjes en ontstaat vaak na een streptokokkeninfectie (keelontsteking). Hij wordt gekenmerkt door kleine, druppelvormige schilferende plekjes (kleiner dan een centimeter). De plekjes zitten vaak verspreid over de romp, de armen en de benen.

Pustuleuze psoriasis

Dit is een heel specifiek en weinig voorkomend type psoriasis dat wordt gekenmerkt door geelachtige puistjes (kleine, met pus gevulde blaasjes). Deze pusblaasjes zijn steriel (ze kunnen dus geen andere lichaamszones of mensen besmetten) en zitten meestal op de handpalmen en/of de voetzolen. Als ze over het hele lichaam voorkomen, gaat het om een ernstige aandoening met verslechtering van de algemene gezondheid, koorts en vaak ook gewrichtsproblemen.

Erythrodermische psoriasis

Deze gegeneraliseerde psoriasis tast meer dan 90% van de huidoppervlakte aan. De psoriasisplekken schilferen enorm veel en de huid kan volledig rood zien (erythrodermie). Het is een ernstige vorm van psoriasis die door de overdadige afschilfering eiwitverlies kan veroorzaken, de lichaamstemperatuur kan ontregelen en in sommige gevallen zelfs levensbedreigend is.

Artritis psoriatica of reumatische psoriasis

In minstens 20% van de gevallen gaat psoriasis gepaard met een pijnlijke gewrichtsaandoening. Deze specifieke vorm van artritis treft vooral de vinger- en teengewrichten. Soms tast hij ook de wervelkolom en de sacro-iliacale of heiligbeengewrichten aan. In 75% van de gevallen treden de reumatische klachten op na de huidaandoening. Ze zouden te verklaren zijn door een vrij algemeen auto-immuunverschijnsel waarbij het lichaam eigen weefsel aanvalt (de huid, maar ook de gewrichten).