Gepubliceerd op 13/04/2016 à 12:03
Bij mensen met een verhoogd cholesterolgehalte in het bloed, volstaat gezonde voeding alleen vaak niet om de cholesterol te doen dalen tot de streefwaarden. Functionele voeding, in dit geval producten met plantensterolen, zoals sommige margarineproducten, kunnen een extra cholesteroldaling geven.
Waarom plantensterolen?
Plantensterolen blokkeren de opname van cholesterol in de darm naar het bloed gedeeltelijk, waardoor de hoeveelheid cholesterol in het bloed daalt. De plantensterolen zelf worden quasi niet opgenomen en via de darm uitgescheiden. "Ze blijven dus als het ware buiten het lichaam en verlagen de cholesterol op een heel natuurlijke manier", legt Lut Van Lierde, diëtiste, uit. De cholesterolverlaging door deze bondgenoten uit de voeding kan 7 tot 10% bedragen op voorwaarde dat je er voldoende van eet, dat wil zeggen 1,7 tot 2,4 g per dag.
Plantensterolen zitten in fruit en groenten. Het probleem is dat zelfs grote groente-eters en vegetariërs door het eten van fruit en groenten slechts 500 tot 800 mg plantensterolen per dag innemen en dat is niet genoeg om een cholesteroldaling te verkrijgen. Vandaar dat sommige voedingsproducten, waaronder sommige margarineproducten, werden verrijkt met plantensterolen.
Aan wie voedingsproducten met plantensterolen aanbevelen?
Lut Van Lierde brengt in haar praktijk plantensterolen ter sprake bij "mensen uit de doelgroep, namelijk vrouwen na de menopauze en mannen van 50-plus met een verhoogde cholesterol. Soms begint de patiënt er zelf over omdat uit een bloedanalyse bij de arts een verhoogde cholesterol blijkt. Ik werk ook samen met artsen die aan hun patiënten een alternatieve of aanvullende methode willen geven voor cholesterolverlaging omdat patiënten vaak bijwerkingen hebben van cholesterolverlagende medicatie. En gezien de opstapeling van een teveel aan cholesterol in de bloedvaten wordt opgebouwd vanaf jonge leeftijd, spreek ik ook over plantensterolen met jonge mensen in het kader van familiale hypercholesterolemie."
Jong geleerd, oud gedaan
Voor iedereen van jongs af aan geldt dat gezond eten in combinatie met een gezonde levensstijl, belangrijk zijn in de preventieve aanpak van een verhoogde cholesterol en vervolgens in de preventie van hart- en vaatziekten. Veel fruit en groenten en het vervangen van vetten die hard zijn op kamertemperatuur (zoals boter, hard frituurvet,...) door vetten die zacht of vloeibaar zijn op kamertemperatuur (plantaardige oliën, zachte of vloeibare margarineproducten) zijn gewoonten die de slechte cholesterol met ongeveer 5% kunnen verlagen.
Als het cholesterolgehalte in het bloed al verhoogd is, kan het toevoegen van plantensterolen een extra 7 tot 10% cholesteroldaling geven.
Blijkt dat nog onvoldoende, of heb je al een hart- en vaatziekte (hartinfarct of beroerte) gehad of indien jouw cholesterol hoog blijft ondanks dieetaanpassingen (vooral als je nog andere risicofactoren hebt zoals hoge bloeddruk of diabetes), zal de arts cholesterolverlagende medicatie voorschrijven. Dit kan een bijkomende cholesterolverlaging van 20 tot 30% geven.
Praktische tips
Het assortiment met plantensterolen verrijkte margarineproducten bestaat uit een brede waaier producten met verschillende smaken en vetgehaltes. Kies dus de smaak die je het beste ligt en het vetgehalte dat voor jou het meest geschikt is.
1,7 tot 2,4 gram per dag vertaalt zich in 30 g product: dat zijn zes afgestreken koffielepels of één dikke soeplepel van een margarineproduct (ongeacht vetgehalte of smaakvariant), net voldoende voor het besmeren van 4 tot 6 boterhammen. "Om het voor de mensen praktisch te maken, raad ik aan om de datum op het vlootje te schrijven. Voor één persoon moet een vlootje van 250 g dan leeg zijn in ongeveer 10 dagen. Margarines met plantensterolen zijn niet geschikt om mee te koken of te braden omdat ze spatten bij het smelten. Wie echter niet wil smeren, kan ze even goed verwerken in warme maaltijden, bijvoorbeeld in een puree, in warme groenten, in een saus, of gewoon op het bord."
Deel en print dit artikel
"Cholesterol is een vet dat in het bloed circuleert, in de vorm van verschillende deeltjes en vooral LDL-lipoproteïnen", legt prof. Olivier Descamps, endocrinoloog in het...
Lees verderWaarom plantensterolen?
Plantensterolen blokkeren de opname van cholesterol in de darm naar het bloed gedeeltelijk, waardoor de hoeveelheid cholesterol in het bloed da...
Lees verderSlechte vetten zijn meestal van dierlijke oorsprong, terwijl goede vetten meestal van plantaardige oorsprong zijn. Niet alle plantaardige vetten zijn evenwel goed te n...
Lees verderDr. Marcel Twickler, dienst Endocrinologie, Diabetologie en Metabole ziekten, Universitair ziekenhuis Antwerpen
Louis, 59 jaar
Chronische myeloïde leukemie
Covid-19
Leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD)
Maagkanker
Melanoom
Oogontsteking, oogirritatie of droge ogen
Overactieve blaas
Transplantatie van organen