Te hoge cholesterol

---

NIEUWS

Gepubliceerd op 25/11/2015 à 14:06

Goede of slechte vetten? Sorteer!

Verzadigde vetten verhogen de ‘slechte’ cholesterol en zijn dus te vermijden. Onverzadigde vetten zijn daarentegen ‘goede’ vetten en daar zouden we best wat meer van mogen eten.

Slechte vetten zijn meestal van dierlijke oorsprong, terwijl goede vetten meestal van plantaardige oorsprong zijn. Niet alle plantaardige vetten zijn evenwel goed te noemen: kokosvet en palmolie bijvoorbeeld zijn uitzonderingen.

LDL-cholesterol werkt aderverkalking in de hand

Te veel verzadigde vetten eten verhoogt de slechte cholesterolwaarden, de LDL-cholesterol. Deze cholesterol zet zich vast op de bloedvatwand en veroorzaakt zo een vernauwing van het bloedvat. Het bloed vloeit bijgevolg minder gemakkelijk door deze vernauwing. Soms is de bevloeiing zelfs onvoldoende om bepaalde organen van voldoende zuurstof en voedingsstoffen te voorzien.

Na verloop van tijd kan de doorgang in een bloedvat zo nauw worden, dat het bloed er bijna niet meer door kan. Dan stolt het bloed (trombose) waardoor het bloedvat volledig afgesloten wordt. Als dat in de kransslagaders van het hart gebeurt, volgt een hartinfarct; in de hersenen spreekt men van een herseninfarct of beroerte.

Het verschil tussen mono- en poly-onverzadigde vetten

De aanbeveling luidt dat we slechts 30% van onze totale energie-inname uit vetten mogen halen, waarvan een derde uit verzadigd vet en twee derde uit mono- en poly-onverzadigde vetten.

• Mono-onverzadigde vetten hebben niet zoveel effect op de cholesterol als poly-onverzadigde vetzuren. Ze verlagen de slechte of LDL-cholesterol slechts een klein beetje, maar hebben wel als voordeel dat ze de HDL cholesterol of goede cholesterol ongemoeid laten. Ze hebben nog een belangrijk pluspunt in de keuken: ze zijn beter hittebestendig dan poly-onverzadigde vetzuren. Ze zijn dus beter geschikt om mee te bakken en braden. Voorbeelden zijn olijfolie en arachideolie.
• Poly-onverzadigde vetten daarentegen hebben een zeer gunstig effect op de cholesterol. Ze verlagen de cholesterol en zijn vooral te vinden in maïsolie, sojaolie, vette vis (zoals zalm en makreel) en noten. Deze oliën zijn voor koud gebruik, tenzij anders vermeld op de verpakking.
  Men raadt wel aan om zowel mono- als poly-onverzadigde vetten niet boven een temperatuur van 175°C te verhitten, wegens de vorming van schadelijke stoffen als ze aan grotere hitte worden blootgesteld.

Hoe herkent u onverzadigd vet?

Smeer-en bereidingsvetten die in de koelkast hard worden, zoals de traditionele boter, bevatten verzadigd vet. Wat zacht en smeerbaar blijft in de koelkast, bevat meer onverzadigd vet.

Transvetten zijn dan wel onverzadigde vetten, hun structuur is echter gewijzigd bij het omzetten van vloeibaar naar vast, waardoor ze nog slechter zijn voor de gezondheid dan verzadigde vetten. Ze verhogen namelijk ook de slechte cholesterol.

In de eigen keuken kunnen transvetten worden gevormd door oververhitting en langdurig gebruik van frituurolie.
Dankzij nieuwe productietechnieken is de hoeveelheid transvet in bijvoorbeeld smeer- en bereidingsvetten de laatste jaren al aanzienlijk gedaald. Zoek op de verpakking naar producten met minder dan 1 g transvet per 100 g.

In gefrituurde snacks en industrieel gebak kan de hoeveelheid nog steeds vrij groot zijn. Het is niet gemakkelijk na te gaan of zo’n product transvet bevat. Soms staat dit niet in de voedingswaardetabel, maar let vooral op de aanwezigheid van ‘plantaardig vet, gedeeltelijk gehard’ of ‘gehydrogeneerd vet’ in de ingrediëntenlijst.

Een vijfde minder hart- en vaatziekten

Consumptie van een grotere hoeveelheid onverzadigd vet in de plaats van verzadigd vet vermindert het risico op hart- en vaatziekten. Onderzoek heeft uitgewezen dat door de hoeveelheid poly-onverzadigd vet op te drijven tot 15% van de totale energietoevoer (in plaats van 5% wat bij de meeste mensen gebruikelijk is), het risico op hart- en vaatziekten met maar liefst 20% daalt. En hoe langer men dit hoger percentage volhoudt, hoe beter voor de gezondheid van uw hart, benadrukken de onderzoekers nog.¹

Dr Michelle Cooreman