Onregelmatig, snel en ondoeltreffend ritme

In welbepaalde gevallen kan een samentrekking tussen twee normale hartslagen in optreden. Dat is meestal juist voor de volgende hartslag. Dit noemt men een extrasystole. Letterlijk is een "extra-systole" een samentrekking bovenop de normale samentrekking. De aanzet tot de extrasystolen kan zich op elke plek in beide voorkamers of kamers bevinden, behalve uiteraard in de sinusknoop, die verantwoordelijk is voor het regelmatige, normale hartritme.

Extrasystolen treden meestal sporadisch op. Maar zij kunnen ook gegroepeerd voorkomen, in salvo’s. Wanneer deze salvo's lang duren, onderdrukken zij de normale werking van de sinusknoop en bepalen een snel en onregelmatig hartritme. Het hart trilt als het ware, in plaats van regelmatig en geordend samen te trekken. Dat is voorkamerfibrillatie.

Een extrasystole in een gezonde voorkamer heeft vrijwel geen gevolgen. Maar als de spierwand van de voorkamer ziek of uitgerekt is (hartziekte), of onder spanning staat, komen de salvo’s extrasystolen overeen met een agressieve aanval op de voorkamerwand. Het spierweefsel wordt geleidelijk vervangen door bindweefsel en de voorkamerwand wordt fibrotisch. Dat volstaat om voorkamerfibrillatie te onderhouden. De sinusknoop werkt niet meer en vanuit andere zones worden continu elektrische signalen doorgegeven. De vulling van de kamers komt in het gedrangen en het hart kan niet langer normaal pompen.