Begrijpen

Wat is een trombose?

Een trombose is de vorming van een bloedklonter – dokters spreken van trombus – in een bloedvat (ader of slagader). We spreken van een diepe veneuze trombose van de onderste ledematen (DVT, beentrombose) als de trombus in een diepe ader ontstaat.

De klonter bestaat vooral uit bloedplaatjes, dat zijn cellen die een belangrijke rol spelen bij de bloedstolling, en uit fibrine, een eiwit dat de bloedplaatjes verstevigt.

Er kunnen ook meerdere klonters in hetzelfde been ontstaan. Al komt dat zelden voor.

Bloed, stolling en genezing

Bij een letsel van een lichaamsweefsel – bijvoorbeeld een snee in de vinger – komt een kettingreactie van processen op gang om de bloeding te stoppen en het genezingsproces op gang te brengen. Daarvoor moeten de bloedcellen – namelijk de bloedplaatjes – kunnen stollen, of samenkleven, zoals bakstenen in een muur. De bloedstolling is dan vergelijkbaar met het cement.

De stollingscascade is een uiterst complex fenomeen waarbij een groot aantal eiwitten – de zogenaamde ‘stollingsfactoren’ – betrokken zijn. Sommige daarvan worden uitsluitend geproduceerd door stoffen, zoals vitamine K (waarbij de ‘K’ verwijst naar de ‘coagulatie’ of het stollen van het bloed). Dankzij een kettingreactie maakt het lichaam fibrine aan en stolt het bloed. De bloeding stopt en het beschadigde weefsel vernieuwt zich.

Soorten diepe veneuze trombose

We onderscheiden twee soorten diepe veneuze trombose (DVT), afhankelijk van de plaats in de ader waar de trombus zich vormt:

• distale veneuze trombose doet zich voor in de kuitader. In zeldzame gevallen kan ze een complicatie van longembolie met zich meebrengen.
• proximale veneuze trombose doet zich voor in de knieholte (knieholteader) of daarboven, in de dij (femorale ader) of in de lies (darmbeenader).

Wat is een ader?

De aders zijn bloedvaten die het bloed van de organen terug naar het hart voeren en het via de longen weer opladen met zuurstof. De blauwe kleur van de aders is te wijten aan het lage zuurstofgehalte van het bloed dat erdoor stroomt.

Anatomie van een ader

De aders hebben een wand die uit drie lagen bestaat: het endotheel (binnenlaag), de media (middenlaag) en de adventix (buitenlaag).

Aan de binnenkant van de aders zitten kleppen. Dat zijn kleine membraanplooien die ervoor zorgen dat het bloed onder invloed van de zwaartekracht niet terugvloeit, maar de juiste kant opstroomt: naar het hart, dus.

Diepe en oppervlakkige aders

Door onze benen lopen drie grote soorten aders:

• De diepe aders liggen diep in de benen en hebben een grote diameter. Als zich daar een klonter vormt, spreken we van een diepe veneuze trombose (DVT) of van een trombosebeen.
• De oppervlakkige aders liggen net onder de huid en hebben een kleinere diameter. Als zich daar een klonter ontwikkelt, spreken we van oppervlakkige veneuze trombose (OVT of flebitis).
• Deze twee adersystemen, de diepe en de oppervlakkige, zijn onderling met elkaar verbonden door de perforerende aders. Die lopen door de spieren heen. Een klonter die oorspronkelijk in een oppervlakkige ader is ontstaan, kan dus gemakkelijk in een diepe ader verzeild raken en zo leiden tot een diepe veneuze trombose.