Hoofdrol voor alkalisch fosfatase

Wat is alkalisch fosfatase?

Alkalisch fosfatase is een enzym: een eiwit dat bepaalde chemische reacties in het lichaam versnelt.

Alkalisch fosfatase is in grote hoeveelheden aanwezig in de lever (namelijk in de galgangetjes) en in de cellen die bot aanmaken. Alkalisch fosfatase is inderdaad onontbeerlijk voor de mineralisatie van de beenderen. Dit enzym is eveneens in mindere mate aanwezig in de placenta (moederkoek), de darm en de nieren.

Toename of afname van alkalisch fosfatase

• Bij verhoogde waarden van alkalisch fosfatase in het bloed worden ziekten van de lever (meer bepaald van de galwegen) of de botten vermoed. Maar ook, bijvoorbeeld, bij herstel van een botbreuk zijn de alkalische fosfatasen verhoogd.
• Patiënten met hypofosfatasie hebben hypofosfatasemie, waarbij 'hypo' weinig betekent. Ze hebben met andere woorden te weinig alkalisch fosfatase in het bloed. Niet te verwarren met hypofosfatemie, wat weinig fosfaat betekent en via een aangepaste voeding kan worden verholpen.

Gevolgen van een tekort aan alkalisch fosfatase

Het tekort aan alkalisch fosfatase bij hypofosfatasie heeft een tekort aan fosfaten tot gevolg. Fosfaten zijn chemische verbindingen van het element fosfor en vier zuurstofmoleculen, die zich kunnen binden met andere moleculen. In de beenderen bindt het fosfaat zich met calcium om calciumfosfaat te vormen dat de botten hun stevigheid verleent.  Dit proces wordt mineralisatie van de beenderen genoemd. In geval van hypofosfatasie kan deze mineralisatie niet op een correcte manier gebeuren.
Een ander gevolg van het tekort aan alkalisch fosfatase is dat fosfaatverbindingen, met name fosfo-ethanolamine, pyridoxaalfosfaat en pyrofosfaat, niet kunnen worden afgebroken en zich dus opstapelen in het bloed en in de urine.