Behandeling

Strategie bij jonge patiënten

Bij jonge patiënten wordt gewoonlijk de volgende therapeutische strategie gehanteerd:

• inductietherapie, met drie of vier cycli van elk drie à vier weken, tijdens dewelke de patiënt drie types geneesmiddelen toegediend krijgt: de combinatie van een proteasoominhibitor, een immunomodulator en een corticoïde;
• deze inductietherapie wordt gevolgd door een autotransplantatie die vooraf gegaan wordt door een hoge dosis chemotherapie;
• daarna volgt de consolidatiefase, met twee cycli van de bij de inductietherapie gebruikte drievoudige medicatie.

​De rol van de onderhoudsbehandeling (voortzetten van de behandeling tot een eventueel recidief) is omstreden bij jonge patiënten. Een onderhoudsbehandeling bestaat in het toedienen van een lage dosis immunomodulator op lange termijn. Dit verlengt de levensverwachting, maar vergroot ook het risico op het ontwikkelen van een 'secundaire' kanker (metastase).

Strategie bij oudere patiënten

Bij oudere patiënten (vanaf 65 jaar) zijn er twee mogelijkheden:

• de combinatie van een immunomodulator of een proteasoominhibitor en een corticoïde tot aan de progressie van myeloom,
• een drieledige medicatie met als onderdelen chemotherapie , een corticoïde en een proteasoominhibitor.

Stamceltransplantatie is erop gericht de remissiefase te verlengen. Het gaat om een bijzonder krachtige behandeling, die de kankercellen in grotere mate kan vernietigen, maar die de werking van het beenmerg in belangrijkere mate aantast. Stamceltransplantatie is daarom voorbehouden aan bepaalde categorieën patiënten, afhankelijk van hun leeftijd en hun algemene gezondheidstoestand.

Verloop van een stamceltransplantatie

• De eerste stap bestaat erin zoveel mogelijk kankercellen te verwijderen met behulp van een intensieve chemotherapie die het volledig beenmerg vernietigt (men spreekt van beenmergdepressie). Dit is de voorbereidende chemotherapie.
• Vervolgens worden bij de patiënt stamcellen ingeplant die  vooraf afgenomen werden bij de patiënt zelf (autotransplantatie) of, minder vaak, bij een donor (allotransplantatie).
• Deze stamcellen maken nieuwe gezonde bloedcellen aan ter vervanging van de door de inductiechemotherapie vernietigde myeloomcellen.

Deze behandeling wordt uitgevoerd in zeer specifieke omstandigheden. De patiënt moet gedurende twee weken geïsoleerd in een steriele kamer in het ziekenhuis verblijven. Na deze termijn bevinden er zich opnieuw voldoende bloedcellen, in het bijzonder witte bloedcellen, in zijn bloed.

Deze behandelingen zijn erop gericht de pijn onder controle te houden en de evolutie van de ziekte af te remmen door de wildgroei van kwaadaardige cellen in het beenmerg te beperken.

Corticoïden

Dit is een synthetische vorm van cortison, een hormoon dat op natuurlijke wijze afgescheiden wordt door onze bijnieren.

Chemotherapie

Dit zijn chemische substanties die snel delende cellen vernietigen (waaronder kankercellen).

Net als alle kankerbehandelingen kan de medicatie die gebruikt wordt om myeloom te bestrijden bijwerkingen veroorzaken. Deze bijwerkingen zijn afhankelijk van de toegediende producten en variëren van patiënt tot patiënt. De volgende bijwerkingen kunnen voorkomen bij myeloombehandeling:

• perifere neuropathieën (aantasting van de zenuwen van de onderste en bovenste ledematen, die tot uiting komt in een verminderde gevoeligheid en ongewone gewaarwordingen (jeuk, gekriebel, verstramming ...) die soms pijnlijk kunnen zijn, voornamelijk in de voeten en de handen) met sommige eerste generatie geneesmiddelen,
• reactivering van herpes en/of de verschijning van een zona,
• bloedcirculatieproblemen (veneuze trombose),
• spijsverteringsproblemen (constipatie, diarree, misselijkheid en braakneigingen ...)
• vermoeidheid ...

Er bestaan talrijke oplossingen om deze bijwerkingen tegen te gaan. In elk geval moet elke wijziging of onderbreking van de behandeling op voorhand met de arts besproken worden!

IMID's zijn erop gericht de groei en de reproductie van kankercellen te blokkeren door:

• angiogenese (vorming van nieuwe bloedvaten die de tumor van zuurstof en voedingsstoffen voorzien) te voorkomen,
• de contacten tussen de plasmacellen en hun omgeving te verhinderen,
• de afscheiding van substanties die nodig zijn voor de groei van zieke cellen te verminderen.

Deze geneesmiddelen hebben ook een immunomodulerend effect: ze stimuleren de gespecialiseerde cellen van het immuunsysteem, opdat ze de kankercellen zouden aanvallen.

IMID's worden vaak gebruikt in combinatie met andere geneesmiddelen (zoals corticoïden bijvoorbeeld).

Proteasoom regelt en recycleert de eiwitten in de cellen. Door proteasoom te verhinderen worden de cellen afgesneden van hun bestaansmiddelen, waardoor ze afsterven. Kankercellen zijn steeds bijzonder gevoelig voor de effecten van deze geneesmiddelen.

De ziekte verloopt via progressie- en remissiefases (volledig of gedeeltelijk verdwijnen van de tekenen en symptomen van myeloom). Naargelang het geval kunnen de behandelingen van myeloom meer of minder doeltreffend blijken.

Door de vooruitgang in het therapeutisch onderzoek kunnen tegenwoordig gelukkig kwalitatief hoogstaande oplossingen aangeboden worden, die een langere levensduur verzekeren.

Welke behandeling kiezen voor myeloom?

De keuze van de te volgen therapeutische strategie hangt af van verschillende factoren:

• het type myeloom,
• de leeftijd van de patiënt,
• zijn algemene gezondheidstoestand,
• zijn symptomen,
• de resultaten van de onderzoeken,
• eventuele vroegere behandelingen,
• in de myeloomcellen gedetecteerde genetische anomalieën...

Er kunnen verschillende categorieën geneesmiddelen gebruikt worden, die vaak met elkaar gecombineerd worden. De moleculen werken dan op een complementaire manier, wat de doeltreffendheid van de behandeling en de duur van de werking ervan ten goede komt.