Manie

Tijdens een manische fase heeft de omgeving het vaak moeilijk om de persoon in kwestie te overtuigen om in behandeling te gaan. Meestal is het makkelijker om een huisarts thuis te laten komen dan op consult te gaan bij een psychiater.

Als de persoon in kwestie zich niet meer bewust is van zijn of haar toestand, en de situatie gevaarlijk is (agressie, gevaarlijk gedrag), is de manische toestand een medische urgentie. Zo iemand moet zijn behandeling goed innemen, als het moet onder dwang.

Mensen met een bipolaire stoornis kennen hun ziekte echter steeds beter dankzij psycho-educatie. Als actieve partners in hun behandeling hebben ze geleerd om de voorboden van een manische fase te herkennen, en op tijd te reageren. Zo kunnen ze contact opnemen met een referentiepersoon of een zorgteam, of indien nodig zelf de dosis van hun behandeling verhogen.

Grote euforie en hyperactiviteit

Manie is een staat van opwinding, gekenmerkt door een grote euforie en een aanhoudende psychomotorische hyperactiviteit.

Iemand in deze fase heeft hopen energie, maakt plannen, is uitgelaten, euforisch, maar tegelijk ook heel impulsief, lichtgeraakt en opvliegend. Zo iemand slaapt niet, maakt de meest uitzinnige plannen, heeft de indruk dat alles kan (bijvoorbeeld op een paar dagen een roman schrijven, een symfonie componeren, minister worden...)

Deze staat is zo overdreven, dat de omgeving er meestal niet omheen kan.

Psychotische symptomen komen vaak voor: hallucinaties (dingen zien of horen die niet bestaan) of waanideeën (overtuigd zijn van dingen die niet bestaan).

Hypomanie: gematigde manie

Hypomanie geeft dezelfde soort symptomen als manie, maar dan minder intens. Er zijn geen psychotische symptomen, en normaal leven is mogelijk. Iemand met hypomanie voelt zich gewoon beter dan anders: creatiever, productiever, en met meer zin om te communiceren.

Deze staat is eigenlijk best leuk voor de persoon in kwestie. Maar de impulsiviteit blijft, dus zo iemand is dan bijvoorbeeld meer geneigd om te veel te gaan drinken. Ze kunnen ook lichtgeraakt en opvliegend zijn.

Op zich is hypomanie geen probleem. Toch moet de toestand behandeld worden omdat hij vaak escaleert tot een manie, of verglijdt in een depressie. 


Gemengde toestand: tussen manie en depressie

De ups kunnen ook in gemengde vorm voorkomen, met zowel kenmerken van een depressie als van manie.

Er is sprake van eenzelfde soort opwinding als bij manie, maar dan met meer trieste, depressieve of angstige gevoelens. Het risico op zelfmoord is erg hoog.

• Euforie die snel kan omslaan in lichtgeraaktheid en agressiviteit.
• Koortsachtige opwinding, rusteloosheid.
• Weinig behoefte aan slaap (enkele uren slaap zijn genoeg, voelt geen vermoeidheid).

• Razendsnel denken, de ene gedachte na de andere.
• Razendsnel spreken, onweerstaanbare en onuitputtelijke drang tot praten, vaak van de hak op de tak.

• Onbezonnen gedrag, zonder zich druk te maken om de gevolgen.

• Uitspattingen: veel te veel drinken, geen remmen op seksueel vlak, maatschappelijke taboes negeren
• 
Gevoel van intellectuele superioriteit en onkwetsbaarheid.

In de ernstigste gevallen: 


• Waanideeën: dingen geloven die niet waar zijn. De wereld moeten redden, geloven dat er een complot tegen zich wordt gesmeed.
• Hallucinaties: dingen zien of horen die niet bestaan.