Begrijpen

Het hart: een geavanceerde pomp

De cellen in ons lichaam hebben voedingsstoffen en zuurstof nodig om te kunnen werken. Ze moeten ook hun afvalstoffen kunnen kwijtraken. Het bloed zorgt voor het transport van de voedingsstoffen, de zuurstof en de afvalstoffen. Het hart is een spier die dat bloed door ons hele lichaam stuurt. Het werkt dus als een pomp.

De slagaders voeren het zuurstofrijke bloed via de longen naar de organen. De aders voeren het bloed met de afvalstoffen die tijdens de werking van ons lichaam vrijkomen terug van de organen naar het hart. Het hart zelf wordt van bloed voorzien door de kransslagaders. Tussen de hartboezems en de hartkamers, en aan de uitgang van de hartkamers liggen hartkleppen. Dat is een soort terugslagkleppen die ervoor zorgen dat de pomp het bloed niet de verkeerde richting uitstuurt.

De bloedsomloop

Het hart bestaat uit vier holten: twee boezems (een linker en een rechter) en twee kamers (een linker en een rechter). De hartboezems nemen het bloed uit de aders op en persen het door samentrekking de hartkamers in. De hartkamers stuwen het bloed daarna – ook door samentrekking – naar de slagaders.

Liever gezegd: de rechterkamer stuurt het bloed naar de longen waar het bloed het koolzuur of koolstofdioxide afgeeft en zuurstof opneemt. Het bloed stroomt dan terug naar de linkerboezem en vandaar naar de linkerkamer. Daarna wordt het weggepompt naar de aorta, de grote lichaamsader die zich in verschillende slagaders vertakt om het hele lichaam van bloed te kunnen voorzien. Na het circuit door het lichaam komt het bloed via het bloedvatenstelsel terug in het hart. Meer bepaald in de rechterboezem.

De rechterhelft van het hart levert dus bloed toe aan de longen. De linkerhelft voorziet het lichaam van zuurstofrijk bloed.

In rusttoestand herhaalt deze cyclus zich 60 tot 80 keer per minuut, wat overeenkomt met het aantal hartslagen (de polsslag). Het hartritme past zich automatisch aan aan de behoeften van het lichaam. Bij fysieke inspanningen bijvoorbeeld zal het stijgen.

De term ‘hartfalen’ betekent dat het hart zijn rol van pomp niet meer kan vervullen. Het hart is versleten, moe en ziek. Gevolg: organen zoals de longen, de nieren en de hersenen, maar ook de spieren, krijgen onvoldoende bloed en werken niet meer zoals het hoort. Hartfalen is een chronische ziekte die met de jaren verergert.