De eerste keer kan een licht hartfalen ongemerkt optreden. Meestal manifesteert het hartfalen zich bij zware fysieke inspanningen. Daarna treden de symptomen bij almaar lichtere inspanningen op, en in een verder gevorderd stadium zelfs in rust.
Kortademigheid, vermoeidheid…De belangrijkste symptomen van hartfalen zijn kortademigheid (dyspneu), vermoeidheid, gezwollen voeten en enkels, gewichtstoename, buikpijn en moeizaam ademen bij het liggen.
Bij hartfalen vervult het hart zijn pompfunctie niet meer naar behoren en kan het zijn debiet (de hoeveelheid bloed die in de slagaders wordt gepompt) niet meer aanpassen aan de vraag van het lichaam. De zuurstofbehoefte wisselt in de loop van de dag nochtans heel vaak (trappen op- en aflopen, boodschappentas optillen, rennen voor de bus, een steile weg bewandelen enz.). Het hart kan dus niet genoeg bloed meer sturen naar de longen die het van zuurstof voorzien (rechterhart), en ook niet naar de organen (linkerhart). Een ander gevolg is dat er bloed achterblijft in de bloedvaten, met name in de aders. Het gaat om het bloed dat het koolstofdioxide van de organen terug naar het hart voert.
Dit artikel kwam tot stand met medewerking van de Belgian Working Group on Heart Failure and Cardiac Function (de Belgische Werkgroep voor Hartfalen) (BWGHF) van de Belgian Society of Cardiology (www.bwghf.be of www.hart-falen.be)
Bij hartfalen probeert het hart zijn verminderde werking te compenseren. Het doet aan ‘remodeling’, waardoor het gaat vervormen en het volume uiteindelijk vergroot. Die hartverwijding veroorzaakt op haar beurt complicaties. Ook de hartslag kan versnellen en onregelmatig worden.
De spierenDe spieren worden minder van bloed voorzien. Ze krijgen daardoor niet de zuurstof die ze nodig hebben, en raken sneller vermoeid. Dat verklaart gedeeltelijk waarom mensen met hartfalen zo weinig inspanningen aankunnen. Als de spieren niet regelmatig werken, verzwakken ze ook. “Hoe minder iemand doet, hoe minder hij kan” is een veel gehoorde uitspraak.
De nierenBij hartfalen is er ook minder doorstroming van de nieren en filteren die het bloed niet meer naar behoren. Dat kan leiden tot nierinsufficiëntie. Het lichaam kan dan de afvalstoffen en het overtollige vocht niet meer afvoeren.
De longenZwelling van de longvaten leidt tot kortademigheid. Eerst bij zware inspanningen, daarna ook bij lichtere inspanningen. In ergere gevallen kan er zich in de longen vocht ophopen en ontstaat er een longoedeem. De ademnood wordt dan extreem en gaat gepaard met angst, zweten, hoesten en bloed spuwen.
De buikholteDoor de tragere terugstroom van het bloed naar het hart zetten de aders in de hals uit. De lever neemt toe in volume en wordt pijnlijk. Er hoopt zich vocht op in de buikholte en de buik zwelt op (ascites).
De benenAls reactie op het hartfalen houdt het lichaam water en zout op. Door die vochtophoping kunnen de voeten en enkels opzwellen. Eerst verloopt de opzwelling nog zacht, daarna hard en pijnlijk als die chronisch wordt. De vochtophoping kan ook gewichtstoename veroorzaken, soms op korte tijd. Als het vocht weer in de bloedbaan terechtkomt, moet het hart harder werken.
Andere gevolgen van hartfalenLiggen kan soms lastig zijn. In die houding kan er makkelijker vocht in de longen lopen, wat zware ademnood of plasdrang kan veroorzaken. Ook anorexia, misselijkheid, slaap- en concentratiestoornissen zijn onder meer mogelijk.
Dit artikel kwam tot stand met medewerking van de Belgian Working Group on Heart Failure and Cardiac Function (de Belgische Werkgroep voor Hartfalen) (BWGHF) van de Belgian Society of Cardiology (www.bwghf.be of www.hart-falen.be)
Hartfalen is een ernstige ziekte met mogelijk een fatale afloop, zeker als er geen geschikte behandeling is.
De ziekte verloopt meestal via opeenvolgende opstoten – artsen spreken dan van ‘acuut hartfalen’– waarbij de symptomen verergeren. Deze periodieke aanvallen worden door een aantal factoren in de hand gewerkt of uitgelokt. Dit zijn de belangrijkste:
De overlijdenskans stijgt met de leeftijd, met de ernst van de ziekte, met het voorkomen van bepaalde hartritmestoornissen (voorkamerfibrillatie) of van problemen met de hartkleppen.
Hartfalen leidt tot herhaaldelijke en dure ziekenhuisopnames. De graad van het hartfalen wordt bepaald op basis van de klachten en de handicap die eruit voortvloeit.
Bepaling van de graad van het hartfalenVolgens de NYHA-classificatie worden er vier ernstgraden onderscheiden:
De behandeling van hartfalen hang af van de ernstgraad.
Dit artikel kwam tot stand met medewerking van de Belgian Working Group on Heart Failure and Cardiac Function (de Belgische Werkgroep voor Hartfalen) (BWGHF) van de Belgian Society of Cardiology (www.bwghf.be of www.hart-falen.be)
Minder dan vijf uur slaap op middelbare leeftijd kan gecorreleerd worden met een verhoogd risico op ten minste twee chronische ziekten, zo blijkt uit een nieuwe studie onder leidin...
Lees verderUit een nationale Franse studie zou blijken dat tijdens de hittegolf van 2019 hoge temperaturen nauw samenhingen met gewichtsverlies bij patiënten met hartfalen, wat wijst op een v...
Lees verderHet hart is een spier die het bloed door het hele lichaam stuurt. Deze werkt als een pomp, met contractie- (systole) en ontspanningsfases (diastole). In rusttoestand herhaalt de cy...
Lees verderHartfalen is een ernstige ziekte met mogelijk een fatale afloop, zeker als er geen geschikte behandeling is.
De ziekte verloopt meestal via opeenvolgende opsto...
Lees verderZout zorgt ervoor dat het lichaam water ophoudt. Eén keer zwaar overdrijven is al genoeg om ‘s nacht ademnood te veroorzaken. Want overmatig zoutgebruik is voldoende o...
Lees verderBij een stabiele toestand van het hartfalen sporen de huisarts en de cardioloog patiënten altijd aan om opnieuw te beginnen sporten: zwemmen, fietsen (op vlak terrein) en wandele...
Lees verderDeze geneesmiddelen vormen de basis van de medicamenteuze behandeling van hartfalen. Ze werken in op de overstimulatie van de co...
Lees verderDe afgelopen jaren zijn er ook nieuwe niet-medicamenteuze technieken ontwikkeld.
Bij sommige patiënten die een op het elektrocardiogram zichtbare afwijking hebben en bij...
Lees verderDe behandeling van hartfalen heeft een dubbel doel:
dr. Pierre Troisfontaines van het CHR Citadelle, vicevoorzitter van de BWGHF (Belgian Working Group on Heart Failure and Cardiac Function)
Angst voor het vaccin
Artrose
Chronische bronchitis
Covid-19
Hemofilie
Hoge bloeddruk
Inflammatoire darmziekten (IBD) Inleiding
Longkanker
Lymfomen
Lysosomaal zure lipase deficiëntie
Melanoom
Multipel myeloom
Multiple sclerose
Slapeloosheid
Transplantatie van organen
Wondverzorging